Dipsacus fullonum

نام علمی: .Dipsacus fullonum L

نام فرانسه: Bonnetier sauvage، C. des bois، Cardt rea foulon

نام انگلیسی: Teasel، Teazle، Draper’s teasel، Fuller’s teasel

نام آلمانی: Kardendistel، Weberkarde

نام ایتالیایی: Dissaco، Cardo

Dipsacus fullonum گیاهی از تیره دیپ ساسه، علفی، دو ساله و دارای برگ های متقابل با ظاهر بیضوی دراز، دندانه دار و عاری از دمبرگ است. در کنار جاده ها، گودال ها، اراضی متروک و بایر، مخصوصا اگر جنس زمین رستی باشد می روید. پراکندگی آن در غالب نواحی اروپا و بعضی مناطق آسیا است.

از اختصاصات Dipsacus fullonum این است که قاعده برگ ها در محل اتصال به ساقه، به صورت نوعی پیاله، به هم پیوستگی حاصل می کند به طوری که در وسط، محفظه کوچکی ایجاد می گردد. در این محفظه، غالبا مقدار کمی آب، در هنگام بارندگی جمع می شود و مدتی نیز در آن باقی می ماند. رگبرگ میانی برگ های آن معمولا پوشیده از خارهای کوتاه است. این خارها، در پهنک برگ های گیاه نیز گاهی دیده می شود و به علاوه سراسر طول ساقه و حتی براکته های انولوکر گل آذین را نیز می پوشاند.

گل های آن حالت مجتمع و فشرده به هم دارد و به صورت نوعی کاپیتول واقع در داخل چند براکته باریک و دراز می باشد. این گیاه در ایران نمی روید. این گیاه و نوع دیگری از آن به نام .Dipsacus sylvestris Mill، غالبا به صورت یک گونه آورده می شوند. ریشه این گیاه دارای اثر درمانی است و در گذشته از آن در مداوای بیماری ها استفاده به عمل می آمده است ولی امروزه به کلی متروک شده است.

خواص درمانی Dipsacus fullonum

ریشه گیاه Dipsacus fullonum دارای اثر کمی مدر، معرق و اشتها آور است و از آن در گذشته برای رفع اگزما، داء الصدف (Psoriasis) و بیماری های جلدی مختلف مانند Impetigo و غیره استفاده به عمل می آمده است. دانه و گل های این گیاه را نیز در گذشته برای معالجه بیماری هاری به کار می برده اند.

از مقدار آب کمی که بین محفظه برگ های آن جمع می شود، در گذشته برای رفع ورم چشم استفاده می شده است. ریشه این گیاه به صورت جوشانده یک قاشق قهوه خوری در یک فنجان آب، به مقدار ۳ – ۲ فنجان در روز (مدت جوشاندن ۱۰ دقیقه) و عصاره روان آن نیز به مقدار ۵ گرم در روز در مصارف داخلی به کار می رود.

یکی از واریته های گیاه Dipsacus fullonum به نام .Var. comosus Ladeb در بعضی نواحی کردستان می روید.

برای گونه .Dipsacus pilosus L که در نواحی مختلف کردستان می روید، اثر معرق ذکر شده است.

برای گونه .D. laciniatus L که در نواحی مختلف البرز، ارتفاعات عمارلو، ایسپیلی (گیلان)، آذربایجان، خراسان، کوه های نهاوند، بروجرد، چل خاتون و اشتران کوه می روید، اثر معرق و کمی اشتها آور و مدر ذکر شده است.