نام فارسی: شیشم (Shisham)، جگ (Djang در جیرفت)
نام علمی: .Dalbergia Sisso Roxb
نام فرانسه: Ebenier jaline
نام انگلیسی: Black wood, Shisham, Sisso tree
نام آلمانی: Sissobaum
نام ایتالیایی: Siss, Ebeno giallo
نام عربی: سیسو (Sisso)، ساسم
شیشم ، درختی به ارتفاع متجاوز از ۱۵ متر ازتیره پروانه واران و دارای شاخه های گسترده ای است که در جوانی پوشیده از تار می باشد. برگ های مرکب از ۴ – ۵ برگچه مدور و منتهی به نوک باریک، به طول در ۳.۵ – ۷.۵ سانتی متر دارد. گل های زرد روشن شیشم به وضع مجتمع و به صورت پانیکول در کناره برگ ها ظاهر می شود. میوه درخت شیشم ، نیام و محتوی ۱ – ۴ دانه است.
شیشم در نواحی گرم و جنوب آسیا از جمله ایران و دامنه های غربی هیمالیا می روید و به علاوه پرورش می یابد. پوست، چوب، ریشه و برگ درخت شیشم به مصارف درمانی می رسد.
خواص درمانی شیشم
پوست و چوب گیاه شیشم ، طعمی تلخ و اثر مقوی باء، سقط کننده جنین، خلط آور، ضد گرم و اشتها آور دارد. حالت استفراغ را آرام می کند و در بیماری های پوستی، سوء هضم و دیسانتری اثر مفید ظاهر می نماید.
محل رویش گیاه شیشم
درخت شیشم در جنوب ایران، آبادان (زینتی) و دره جيرفت می روید.
Sophora mollis Grahan
درختچه کوچک، بدون خار و پوشیده از تارهای کوتاه و نرم با ظاهر خاکستری رنگ است. برگ هایی به طول ۱۰ – ۱۸ سانتی متر و مرکب از ۷ – ۱۲ زوج برگچه بیضوی ومدور در دو انتها، و یک برگچه انتهایی دارد. گل های زرد و نسبتا درشت آن، به صورت خوشه هایی ظاهر می شود. کاسه گل آن متورم و میوه اش نیام ، به طول ۵-۱۵سانتی متر و محتوی ۵ – ۶ دانه است. در نواحی حاره کره زمین مخصوصا در جنوب آسیا پراکندگی دارد.
در جاوه و سیلان، از ریشه و دانه گیاه جهت درمان بیماران وبایی استفاده به عمل می آید. در بعضی نواحی، از آن برای رفع بی نظمی های ترشح صفرا استفاده می شود. برگ های آن اثر مسهلی و ملین دارند.
در بعضی نواحی خراسان و بلوچستان می روید.
.Sophora flavescens Ai
درختچه ای به ارتفاع ۲ متر و دارای برگ های شانه ای فرد مرکب از برگچه های بیضوی است. گل های زرد رنگ روشن و میوه ای به طول ۱۰-۱۳ سانتی متر دارد. در چین می روید. ریشه اش به مصارف درمانی می رسد و از آن به عنوان مقوی تلخ، مقوی معده و قابض دردیسانتری و رفع خون ریزی روده کوچک، به مقدار ۴ تا ۷گرم در روز استفاده به عمل می آید.