آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
پوتار یا علف لیمو گیاهی از تیره ی چمنیان و يا دميان، حساس به سرما و در مناطق گرمسیر در سطح گسترده ای می روید. بوته ی آن معمولا فشرده و پرپشت است.
نام دیگر: علف لیمو
نام فارسی: علف لیمو
تیره : گندمیان Poaceae
نام انگلیسی :Lemon grass
نام علمی :Cymbopogon spp
خصوصیات گیاه
(چمنیان یا گندمیان یا تیره گندم تیره ای از گیاهان گلدار است که گیاهان این خانواده به نام علف شناخته می‌شوند. تخمین زده می شود که علفزارها و چمن زارها ۲۰٪ از پوشش گیاهی زمین را تشکیل می‌دهند. چمنیان یا گندمیان به عنوان مهم ترین خانواده گیاهی برای اقتصاد در نظر گرفته می شوند که شامل دانه های خوراکی، غلات، چمن و علوفه برای دام ها).
گیاهی چندساله است و حدودا ۵ تا ۶ سال عمر می کند. ریشه ی آن کوتاه و کم و بیش افشان و دارای انشعاب‌های فراوانی است. ارتفاع این گیاه متفاوت است و بسته به شرایط اقلیمی محل رویش، بین ۹۰ تا ۲۴۰ سانتی متر است.
برگ‌های آن به رنگ سبز روشن و معمولا تسمه ای شکل و بلند است که فرم قوسی شکل به بوته می دهند. طول برگ‌ها در گوندی سیتراتوس ( C. Citratus ) بین ۲۰ تا ۶۵ سانتی متر و عرض آن ۱ تا ۳ سانتی متر است.
برگ‌ها و ساقه های جوان اکثر این گیاهان، دارای اسانس است که برگ‌ها وقتی له یا خرد می شوند، بوی لیمو دارند. پوتار به ندرت گل میدهد. مقدار اسانس و نیز ترکیبات تشکیل دهنده ی آن به گونه ی گیاه و شرایط می شود.
اقلیمی محل رویش مانند بافت خاک، حاصلخیزی خاک، زمان و روش برداشت گیاه بستگی دارد و بین ۱ تا ۳٪ است.
این گیاه بومی ایران نیست ولی اخیرا در مناطق شمالی کشور و در برخی گلخانه ها پرورش داده می شود.
پوتار یا علف لیمو در فیلیپین و اندونزی به وفور دیده می شود. زادگاه اصلی آن در کشورهایی مانند هندوستان، چین و در قسمت‌های وسیعی از آفریقا و آمریکای جنوبی است.
مهمترین گونه های جنس علف لیمو عبارتند از: C . citratus و C. flexuosus.
قسمت های مورد استفاده:
برگ‌ها و ساقه های جوان این گیاه.
ترکیبات شیمیایی:
لینالول، سیترونلال، سیترال، ژرانیول، استات سیترونلیل، اوژنول، استات ژرانیل، کاریوفیلن بتا، ژرماکرن – دی کو پارن، المول، بوتیرات ژرانیل، کادینول تی، اودسمول الفا، فارنسول.
نحوه کاشت و تکثیر
روش کاشت و برداشت:
افزایش این گیاه به دو روش کشت مستقیم (کشت به وسیله بذر) و کشت غیر مستقیم (تقسیم بوته) صورت می گیرد. در افزایش جنسی، بذرهای این گیاه را در اواخر اسفندماه در خزانه‌ی زیر پلاستیک کشت می کنند و نشاها در اواخر بهار و یا در اوایل پاییز به زمین اصلی منتقل می شوند.
افزایش غیر جنسی این گیاه به صورت تقسیم بوته‌ی گیاهان ۳ تا ۴ ساله در پاییز می باشد. در هنگام تولید نشا و در طول رویش مبارزه با علف های هرز ضروری است.
علف لیمو گیاهی چندساله است و معمولا بعد از سال سوم این گیاه را از زمین خارج و مجددا کشت می شود؛ زیرا طبق تحقیقات علمی، از سال سوم به بعد عملکرد این گیاه کاهش پیدا می کند.
برداشت: ماندگاری گیاه در زمین ۴ تا ۵ سال می باشد بنابراین به عنوان یک گیاه پوششی هم استفاده میشود. برداشت این گیاه ۳ تا ۴ بار در طول سال انجام می شود.
نکته ی مهم در مورد برداشت این گیاه این است که این عمل بایستی قبل از گلدهی صورت بگیرد و تا جای ممکن بایستی سعی شود که گیاه به گل نرود زیرا ساقه ی این گیاه در مرحله ی گلدهی چوبی میشو و عملکرد اسانس گیاه کاهش می یابد.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
اسانس و روغن.
مصرف قطره: روزی ۳ مرتبه و هر بار ۳ تا ۵ قطره از آن را در یک لیوان آب مصرف کنید.
اسانس این گیاه دارای کاربرد بسیار وسیع در صنایع آرایشی و بهداشتی است و سالانه حدود ۶۰۰۰ تن از اسانس علف لیمو در جهان تولید میشود.
نحوه نگهداری:
در جای خشک و تاریک و در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری شود.
برای تهیه چای با برگ های تازه‌ی علف لیمو، دو لیوان آب را با یک چهارم لیوان برگ تازه و خرد شده بجوشانید و برای ۳ دقیقه دم کنید.
برای تهیه چای با برگ‌های خشک، یک لیوان آب جوش را با دو قاشق مرباخوری برگ خشک آن در یک لیوان آب برای ۱۰ دقیقه دم کنید.
خواص درمانی و طبیعت پوتار
خواص دارویی گیاه پوتار یا علف لیمو به طور خلاصه عبارتند از: اسانس این گیاه دارای خواصی مانند انتی باکتریال قوی، اشتها آور، ضد کرم و ضد نفخ است.
مصرف موضعی این اسانس سبب کاهش دردهای روماتیسمی و عصبی میشود. تسکین دهنده درد عضلات، دندان درد، سردرد و مفاصل. درمان اختلالات عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و سرگیجه
روغن علف لیمو التهاب را کاهش میدهد و فرد را از درد عضلات، دندان، مفصل و سردرد محافظت می کند.
روغن طبیعی این گیاه، برای تقویت و بهبود عملکرد سیستم عصبی مفید است و در درمان اختلالات عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و سرگیجه نیز مؤثر است. علف لیمو آنتی اکسیدان و ضد التهاب است.
این گیاه برای ساخت محصولاتی مانند لوسیون ها، کرم ها و پاک کننده های صورت استفاده می شود. این گیاه تصفیه کننده کبد، کلیه، لوله گوارش، مثانه و لوزالمعده است. علاوه بر آن، در کاهش و میزان اسید اوریک، کلسترول و چربی های اضافه نیز مؤثر است.
مصرف این گیاه هاضمه، گردش خون و ترشح شیر را تحریک می کند. دو قطره روغن علف لیمو را به روغن طبیعی بادام و زیتون اضافه کنید و پوست خود را با آن ماساژ دهید.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
از مصرف این فرآورده در هنگام بارداری خودداری شود. ضمنا دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
