نام فارسی: گل نگونسار
نام علمی: Cyclamen europaeum
نام انگلیسی: Sow – bread
نام فرانسوی: Cyclame، Pain de pourceau، Coquette، Arthanite، Cyclamen d’europe
نام آلمانی: Europäisches alpenveilchen، Alpenveilchen
نام ایتالیایی: Tubero fiorito، Pane terreno، Pane porcino، Ciclamino، Cyclamio
نام عربی: بخور مریم، شجرة مریم، عرطنیتا
نام های دیگر: سیکلامن
گل نگونسار گیاهی علفی و از تیره پامچال است. دارای ساقه متورم زیرزمینی با ظاهر مدور است. برگ هایی با پهنک قلبی شکل و کناره دندانه دار که منتهی به دمبرگ دراز است، دارد.
از مشخصات آن، این است که پهنک برگ آن، دارای تزییناتی به رنگ سبز روشن یا نقره ای است و همچنین کلیه برگ های آن، در یک محل، به غده زیرزمینی گیاه، واقع در مجاور سطح خاک ختم می شود. در وسط این برگ ها، گل هایی به رنگ گلی مخصوص ظاهر می شود، که هر یک در رأس یک دمگل دراز جای دارند. وضع قطعات جام گل سیکلامن طوری است که همه آن ها به سمت بالا تا خورده اند و این خود ظاهر زیبا و کاملا مشخص به گیاه می بخشد.
سیکلامن به حالت وحشی در جنگل ها، خاکبرگ اراضی سیلیسی و گاهی نیز در شکاف سنگ های دامنه های کوهستانی می روید. بر اثر پرورش و تغییر دادن شرایط زندگی گیاه نیز، موفق به بدست آوردن نمونه هایی با گلبرگ های مضاعف و ظاهری بسیار زیبا گردیده اند. گل نگونسار در ایران نمی روید.
ترکیبات شیمیایی گل نگونسار
غده های این گیاه از تیره پامچال در حالت تازه، دارای نوعی گلوکزید به نام سیکلامین (cyclamine) است، که ماده ای سمی و خطرناک می باشد. این ماده با حرارت دادن و پختن غده های گیاه، از بین می رود، به طوری که غده های حرارت دیده، حتى قابلیت خوردن پیدا می کنند.
سیکلامین، به صورت گرد سفید رنگ، و به حالت خالص به دست می آید که دارای اثر مسهلی قوی است. علاوه بر سیکلامین، نوعی پلی ساکارید به نام سیكلاموز (cyclamose)، آمیدون، قندهای احیاء کننده مانند گلوکز و غیره نیز در غده ها یافت می گردد.
خواص درمانی گل نگونسار
مصرف تنطور گل نگونسار، به مقدار ۱۰ تا ۱۵ قطره در ۲ یا ۳ دفعه در روز، برای مواردی که احساس صداهای مبهم در گوش می شود، موثر شناخته شده است. غده تازه گیاه، به صورت ضماد بر روی تومورهای خنازیری و محل متورم عضو بدن، در موارد خیز اندام ها (Edema) اثر داده می شود.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف گل نگونسار
ساقه زیرزمینی گل نگونسار از تیره پامچال در حالت تازه، دارای اثر مسهلی قوی وخطرناک است به طوری که هیچ وقت از این نظر مورد استفاده قرار نمی گیرد.