آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر 21 
تیره کلوزیاسه گیاهانی معمولا به صورت درخت یا درختچه و مخصوص مناطق حاره می باشند. غالب آن ها در آسیا، تعداد کم تری در امریکا و فقط معدودی در افریقا یافت می شوند. معمولا برگ هایی به وضع متقابل، ساده، کامل، چرمی و فاقد استیپول دارند. گل های آن ها نر ماده یا دو پایه، دارای وضع منفرد بر روی ساقه و یا آن که به صورت گل آذین های مختلف، مجتمع است.
تعداد ۵ – ۴ کاسبرگ، به همان تعداد گلبرگ و پرچم های متعدد دارند. مادگی آن ها شامل تخمدانی چند خانه و محتوی تخمک های فراوان است. میوه آن ها غالبا آب دار، ناشکوفا و محتوی دانه های بدون آلبومن می باشد. در اعضای مختلف این گیاهان، دستگاه ترشحی به صورت کیسه و یا مجاری ترشحی دیده می شود و این خود یکی از اختصاصاتی است که آن ها را از گیاهان تیره های مجاورش متمایز ساخته وسیله تشخیص آن ها می گردد.
بعضی از گیاهان تیره کلوزیاسه ، میوه های قابل خوردن دارند. از دانه ای عده های دیگر، روغن های خوراکی یا برای مصارف صنعتی استخراج می شود. چوب برخی از آن ها نیز در صنعت حائز اهمیت فراوان است. در بین این گیاهان نمونه های زینتی متعدد وجود دارد به طوری که بعضی از انواع درختچه مانند آن ها که گل های درشت و زیبا دارند پیوسته پرورش می یابند.
تیره کلوزیاسه از نظر مشخصات دستگاه های رویشی و تولید مثل، مجاورت نزدیک با Hypericaceae دارد به طوری که در بعضی رده بندی ها آن ها را در یک تیره جای می دهند مانند آن که Wettstein، دو تیره مذکور را در Guttiferac ها جای داده است. در برخی دیگر از رده بندی ها ،Guttiferae به گروه ها یا تیره های فرعی چندی تقسیم گردیده که هر یک از تیره های Clusiaceae ,Hypericaceae و غیره، یکی از تیره های فرعی مذکور به شرح زیر را تشکیل می دهند.
- Kielmegeroideae: شامل جنس های Kraippa, Kielmegera …
- Hypericoideae: شامل جنس های Haronga, Vismia, Hypericum …
- Endodesmoideae: شامل جنس های Endodesma …
- Calophylloideae: شامل جنس های Mammea, Calophyllum …
- Clusioideae: شامل جنس های Garcinia, Clusia …
- Moronoboideae: شامل جنس های Pentadesma …
در بعضی از کتب دارویی نیز جنس های مختلف تیره های فرعی مذکور (به استثناء تیره فرعی Hypericoideae) در تیره Clusiaceae که آن نیز همان (Guttiferes) ذکر گردیده، جای داده شده است. انواع دارویی و مهم آن ها به شرح زیر است:
گیاهان مفید دیگر تیره کلوزیاسه
در بین Calophyllum ها از تیره کلوزیاسه که عموما درختانی زیبا و مخصوص نواحی حاره کره زمین مانند مالزی، آنتیل، ماداگاسکار، رئونيون و غیره می باشند و بعضی از آن ها نیز در امریکا می رویند،بم های مختلف (Baumes) و از دانه آن ها، مواد روغنی استخراج می شود که در استعمال خارج مورد استفاده های درمانی قرار می گیرند.
1- .C. Inophyllum L، از گیاهان تیره کلوزیاسه که در هند – مالزی و کشنشین می روید و از دانه اش ۵۰ تا ۵۵ درصد روغن، جهت مصارف روشنایی استخراج می گردد و چنین شهرت دارد که در دفع طفیلی و درمان بیماری های پوست سر، موثر واقع می شود و چون نام محلی گیاه Mu-u است روغن حاصله از آن به نام Huile de Mu-u موسوم می باشد. از تنه درخت نیز با ایجاد شکاف، نوعی شیرابه (Baum) به نام Tamannou استخراج می شود که از آن به عنوان التیام دهنده زخم و جراحات استفاده می گردد.
.C. calaba Jacq، از گیاهان تیره کلوزیاسه که در امریکا و آنتیل می روید و از آن، نوعی بم به نام بم کالا یا Baume de calaba با بوی مطبوع، شبیه بوی کومارین به دست می آید که به عنوان التیام دهنده مورد استفاده قرار می گیرد.
C. Tacamahaca Willd، درختی است از تیره کلوزیاسه که در ماداگاسکار می روید و با ایجاد کم ترین خراش، نوعی بم (Baume)، که محتوی مقدار نسبتا زیادی کومارین (Coumarine) می باشد از آن خارج می گردد. این ماده اگر در اتر حل شود، محلولی با فلئورسنس سبز ایجاد می کند. از این ماده در طبابت های محلی به عنوان التیام دهنده، استفاده به عمل می آید.
2- در بین Garcinia ها از تیره کلوزیاسه ، انواع مفید دیگری غیر از آن چه که قبلا ذکر شد وجود دارد که مهم ترین آن ها گونه های زیر است:
G. tonkinensis Pierre، در تونکين می روید و دانه اش دارای مواد روغنی است. از پوست ساقه آن با ایجاد شکاف های عمیق، نوعی صمغ استخراج می شود که برای آهار پارچه به کار می رود.
G. Mannii Oliv، در نواحی حاره افریقا می روید و از پوست ساقه و برگ آن، جهت درمان دیسانتری استفاده به عمل می آید.
از دانه G. conradana Engl., G. cola Heckel، به صورت مخلوط با مغز Kola یا به طور جداگانه، به عنوان محرک استفاده می شود. دانه گیاه مذکور فاقد کافئین است ولی به نظر می رسد که الكالوئیدهای موثر در برداشته باشد. ضمنا چنین شهرت دارد که دانه ها اثر پادزهر استروفانتوس را دارند. پوست درخت دارای اثر مسهلی است.
G. Mangostana L، درختی است از تیره کلوزیاسه به ارتفاع ۱۰-۱۵ متر و دارای برگ های بزرگ، متقابل بیضوی، نوک تیز، چرمی و به رنگ سبز تیره که در جزایر آنتیل و ملوک می روید. میوه های مجتمع به صورت خوشه، به بزرگی نارنج، به رنگ بنفش (پس از رسیدن) و منتهی به زائدهای باریک (کلاله مادگی) دارد که خوراکی است. در چین، جاوه و برزیل پرورش می یابد.
پریکارپ میوه دارای گم گوت فراوان وتانن است و در هر یک از تقسیمات آن، یک دانه روغنی، محصور در پولپ معطر و آب دار با طعم شیرین جای دارد و از آن، جهت تهیه ژله و مربا استفاده می شود. میوه گیاه دارای قند و ماده ای به نام مان گوستین (Mangostine) است و از آن، جهت مداوای یرقان استفاده می شود.
مان گوس تین، ماده ای به فرمول C۲۴H۲۶O۶ و به وزن ملکولی ۴۱۰.۴۵ است. به صورت بلوری های زرد رنگ، در بنزن به دست می آید. در گرمای ۱۸۱.۶ – ۱۸۲.۶ درجه ذوب می شود. در آب غیر محلول ولی در الكل، اتر، استن، کلرفرم و استات اتیل حل می گردد. نام عربی این درخت، کوزکندم (Kawz Kandum) و زهرة الحجر است.
G. indica Chois، درختی است از تیره کلوزیاسه که در شبه جزیره مالاکا می روید. از دانه اش روغنی به نام روغن کوکوم (Huile de Kokum)، بوردوکوکوم (Beurre de kokum) به دست می آید که رنگ سفید و حالت کره مانند دارد. بو و طعم آن شبیه بوردو کاکائو است. در تهیه اونگان ها به عنوان اکسیپیان مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان تقلب نیز به بوردو کاکائو افزوده می شود.
.Pentadesma butyracea Don، درختی است که در سواحل افریقا، از گینه تا نیجریه می روید و دانه اش دارای ۳۰-۴۰ درصد مواد چرب است. روغن دانه آن در صنعت جهت تهیه استئارین، صابون و شمع مصرف دارد.
.Mammca americana L، درختی است از تیره کلوزیاسه که در آنتیل می روید و از آن نوعی ماده رزینی به دست می آورند که به عنوان ضد طفیلی و پانسمان زخم و جراحات استفاده می شود. منشا اولیه گیاه در امریکای مرکزی تشخیص داده شده است. میوه آن، ظاهر مدور و رنگ سبز مایل به زرد دارد. طعم آن معطر است. میوه آن به مصارف تهیه ژله و مربا می رسد.
.C. rosea L. ،Clusia alba L و .C. flava L، درخت های کوچک و مخصوص نواحی مختلف امریکای مرکزی می باشند. با ایجاد شکاف در تنه آن ها، نوعی ماده رزینی به دست می آید که کم و بیش اثر مسهلی ظاهر می کند. برای برگ درختان اخیر، اثر درمان بیماری جزام قائل هستند.
.Ochrocarpus longifolius Benth. & Hook، درختی است که در هند می روید و جوانه های گل آن، در طب عوام به علت دارا بودن تانن، به عنوان قابض و رفع اسهال مصرف می شود. میوه اش خوراکی است.
هیچ یک از گیاهان مذکور در ایران نمی رویند.
