آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر 21 
نام فارسی: کنگر صحرایی ، خارلته
نام علمی: .Cirsium arvense L. Scop
نام فرانسه: Herbe aux varices.، Chardon des ch.، Cirse des champs
نام انگلیسی: Common thistle
نام آلمانی: Acker – kratsdistel، Futterdistel
نام ایتالیایی: Astone، Sardaccione، Stoppione
نام عربی: شوكة البواسير
کنگر صحرایی گیاهی از تیره کاسنی، علفی، پایا و دارای ساقه راست به ارتفاع ۰.۴۰ تا ۱.۵ متر است. غالبا در مزارع، اماکن بایر و کنار جاده ها می روید. وجود آن در مزارع، زیان آور است و چون به سهولت حتی با جزئی ترین قسمت ریشه آن، ایجاد یک گیاه عليحده می شود از این جهت به مجرد پیدایش در مزارع باید اقدام به خارج کردن آن نمود. برگ های گیاه دارای بریدگی های عمیق دندانه دار و منتهی به خارهای فراوان است ولی بر روی ساقه، به صورت زائده بال مانند امتداد پیدا نمی کند.
کاپیتول های گیاه کنگر صحرایی به صورت نوعی گل آذین دیهیم دور هم گرد آمده و هر یک مرکب از گل های لوله ای به رنگ ارغوانی است. آنچه که تشخیص این گیاه را آسان می کند آن است که گل های آن به دو صورت متفاوت است به طوری که بعضی از آن ها منحصرا دارای پرچم و برخی دیگر فقط دارای مادگی می باشند ضمنا انولوکر آن، ظاهری بیضوی یا استوانه ای دارد و در هر یک از آن ها نیز قسمت انتهایی براکته های خارجی، قهوه ای رنگ است.
در نصف قسمت آزاد براکته های خارجی، یک خط برجسته دیده می شود. انشعابات ساقه این گیاه عموما از ناحیه مجاور راس آن شروع می شود و این خود باعث می گردد که تشخیص آن از گونه های دیگر حتی از فاصله نسبتا دور میسر شود. زنبور عسل از کاپیتول های متعدد این گیاه، مانند گیاه قبلی نوش بسیار خوب و فراوان به دست می آورد.
ترکیبات شیمیایی کنگر صحرایی
قسمت های مختلف گیاه کنگر صحرایی دارای نوعی گلوکزید مولد اسید سیانیدریک و گلوکزید دیگری به نام تیلیاسین (tiliacine)، یک الكالوئيد و اسانس است. در خاکستر آن، املاح کلسیم و سیلیس یافت می شود. تیلیاسین، علاوه بر گیاه مذکور در اعضاء گیاهان دیگر مانند گل های درخت زیرفون نیز یافت می شود.
تیلیاسین، بر اثر هیدرولیز، تجزیه می شود و به گلوکز و ماده ای به نام تیلیارین (tiliaretine) تبدیل می گردد. ماده اخیر اگر اکسیده شود، به صورت اسید آنیزیک (acide anisique) تغییر شکل حاصل می کند.
خواص درمانی کنگر صحرایی
ریشه گیاه کنگر صحرایی اثر مقوی دارد. در گذشته از اعضای آن برای معالجه هاری و به عنوان مدر، اشتها آور و رفع کننده بیماری ها پوستی، استفاده به عمل می آمده است. برای مقدار آبی که در گودی محل اتصال برگ های این گیاه به یک دیگر، جمع می شود اثر رفع ورم چشم ذکر شده است به علاوه برای آن اثر نرم کننده و جلا دهنده رنگ پوست بدن قائل هستند.
محل رویش کنگر صحرایی
کرج، اطراف تهران، مغرب ایران: اراضی سنگلاخی اراک، اصفهان، لرستان و ازنا در ۱۸۰۰ متری. در بعضی کتب علمی به جای گیاه مذکور واریته ای از آن به همان نام در نواحی مختلف ذکر گردیده است: گیلان: اسالم، خلخال در ارتفاعات ۱۳۰۰ متری. آذربایجان: بین تبریز و اهر، اطراف تبریز، مغرب ارومیه، نواحی غربی اراک. اصفهان: دامنه فریدون. فارس: اطراف شیراز، ۲۲ کیلومتری پرسپولیس. کرمان: کوه لاله زار. سیستان. اطراف تهران: قزوین، طالقان در ۲۵۰۰ متری، اطراف کرج.
ساقه خیلی جوان و گوشت دار . Cirsium oleraceum (L.) Scop در بعضی نواحی مانند سیبریه و ریشه .Cirsium tuberosum (L.) All در اروپا، مشروط بر آن که در پاییز از زمین خارج شده باشد، به مصرف تغذیه می رسد.
.Cirsium japonicum DC، گیاهی علفی، چند ساله و دارای ریشه های افشان نسبتا قطور، ساقه راست و پوشیده از خارهای سفید رنگ است. در دامنه های آفتاب گیر چین، ژاپن و ویتنام می روید. برگ های بیضوی، دراز و نوک تیز و منقسم به قطعات دندانه دار، منتهی به خار و گل های ارغوانی قرمز دارد. ریشه اش به مصارف درمان می رسد.
دارای اثر مدر، بند آورنده خون و ضد التهاب است و از آن در درمان خون روی های رحمی، وجود خون در ادرار (هماتوری) و رعاف (خون آمدن از بینی) به مقدار ۳۰ گرم در روز به صورت جوشانده استفاده به عمل می آید.
هیچ یک از این گیاهان در ایران نمی رویند.
