اگر از مشکل چاقی کودک خود نگران هستید یا فکر می کنید که استعداد زیادی برای چاق شدن دارد، باید بگوییم که این مساله می تواند در طولانی مدت مشکلات جدی ایجاد کند. کمک کردن به کودکان برای لاغر شدن حتی ناامید کننده تر از بزرگسالان است. زیرا راه حل های پایا و یا حتی کوتاه مدت نیز برای آن وجود ندارد.
رژیم گرفتن برای هیچ کس مناسب نیست، چه رسد به کودکان. بسیاری از کسانی که رژیم می گیرند، فکر میکنند می توانند پس از کم کردن وزن، عادت های غذایی اولیه شان را از سر بگیرند؛ اما رژیم های غذایی شدید از نظر پزشکی خطرناک اند و برای مدت طولانی قابل رعایت نیستند و موجب ناتوانی همیشگی در کنترل وزن می شوند رژیم گرفتن موجب افزایش احساس تقصیر و ناتوانی نیز می شود؛ زیرا هی نمی تواند آن را ادامه دهد. هدف شما باید یک گرایش سالم به سوی تغذیه ای سال باشد، نه یک درمان همیشگی.
شیوه غذا خوردن والدین بر روی کودک اثر می گذارد. در واقع، به نظر می آید، چاق در خانوادها همه گیر است. چهل درصد از کودکانی که یکی از والدینشان چاق است چاق هستند. در صورتی که هر دو والدین چاق باشند، احتمال چاقی در فرزند آنها به هشتاد درصد می رسد.
از سوی دیگر، در خانواده ای که وزن والدین در حالت طبیع است فقط ۷ درصد احتمال دارد که کودکشان چاق باشد (براساس کتاب کودکان خود را متناسب نگاه دارید” اثر سیمور آیزنبرگ). تخمین زده می شود که بین ۱۶ تا ۳۳ درصد همه کودکان دچار چاقی هستند. از میان کودکان بین ده تا سیزده سال که چاق هستند، ۸۰ درصد آنها در سنین بیست و شش تا سی و پنج سالگی، چاق خواهند بود.
این افراد چاق عموما در میان دوستان و آشنایانشان از محبوبیت کمتری برخوردارند. به علاوه، آنها اعتماد به نفس کمتری دارند، کمتر به ورزش می پردازند و در زندگی آینده خود به بیماری های قلبی رگی مستعدتر هستند.
شما به عنوان پدر یا مادر برای برقراری عادت های غذایی مناسب در کودکتان و آموزش گرایش سالم به سوی غذا، فرصت کافی در اختیار دارید. وقتی کودک می آموزد که از غذا به عنوان یک وسیله برای فرو نشاندن احساسات استفاده نکند، به تدریج، وزن کم می کند و به وزن مناسب نزدیک تر می شود.
از پزشک یا یک متخصص تغذیه کودک، کمک بگیرید تا قبل از آنکه این مساله به شکل یک مشکل جدی در تمام زندگی در آید و بر روی سلامتی و اعتماد به نفس کودکتان تأثیر بگذارد، بر آن فایق شوید.
برای رفع چاقی کودک میزان غذا و فعالیت کودک را در روز ثبت کنید.
بسیاری از متخصصان بر این باورند که الگوهای تغذیه، قبل از یک سالگی شکل می گیرند، پس پرداختن به یک تغذیه صحیح در دوران شیرخوارگی نه تنها زود نیست، بلکه با گذشت دو یا سه سال، حتی به تعویق افتاده است. و یک فهرست از مواد غذایی که کودک در یک هفته خورده است، تهیه کنید. همه موارد را بنویسید، یا به کودک اجازه دهید خودش یک فهرست تهیه کند؛ اما به او اطمینان دهید که اگر همه را به دقت بنویسد، می تواند هرچه خواست بخورد. به علاوه، زمان مکان، احساس و اعمال کودک را در حین غذا خوردن بنویسید.
این مساله به ویژه برای کودکانی که دچار عادت های تغذیه ای جبرانی هستند، مؤثر است. منظور از تغذیه جبرانی، تغذیه ای است که برای جبران احساسات در هنگام خوشحالی یا ناراحتی صورت می گیرد. از طرف دیگر، این فهرست یک راهنما برای والدین است. یک مادر ممکن است دریابد که او برای قطع کردن گریه کودک خردسالش در بیشتر مواقع از شیرینی استفاده می کند یا هر وقت که کودکش گرسنه می شود، در بین ناهار و شام به او خوراکی می دهد.
فعالیت ها را هم یاداشت کنید. همه ورزش ها و فعالیت های بدنی را در طول هفته ثبت کنید. تحقیقات نشان داده اند که بسیاری از کودکان با وزن بالا، بیشتر از همتاهای خود غذا نمی خورند، بلکه کمتر ورزش می کنند.
برای چاقی کودک از پزشک خود کمک بگیرید.
اولین گام این است که به خود اطمینان دهید، کودک شما از سلامتی خوبی برخوردار است. گام بعدی این است که از پزشک بخواهید، وزن مناسب کودکتان را تعیین ک منظور یک نگاه ساده به جدول قد و وزن نیست، بلکه پزشک باید چگونگی رشد کردی دانان را در طی یک سال زیر نظر بگیرد.
اگر کودک شما، برای مثال، همیشه قد و وزنی بالاتر ۹۰ درصد کودکان دارد، این حقیقت که وزنش بالاتر از ۹۰ درصد کودکان است، اهمیت ندارد؛ زیرا این وزن برای کودکی با این قد، طبیعی است. و برای کودک خود یک محدوده وزنی تعیین کنید نه یک وزن ایده آل. وزن در طول روز و بین هر دو روز متوالی تغییر اندکی می یابد. هیچ رقم جادویی برای وزن یک شخص، وجود ندارد و در ضمن، هر کیلوگرمی یک کیلوگرم نیست. برای مثال، وزن ماهیچه از بافت چربی بیشتر است.
یک فهرست غذایی سالم تهیه کنید.
به یاد داشته باشید که هدف شما یک برنامه سالم غذایی است . یک برنامه غذایی متعادل، سالم و مناسب از نظر انرژی. در صورتی که روزانه مقدار مناسبی از کالری را مصرف کنید، وزن شما در یک حالت متعادل حفظ می شود؛ اما اگر مقدار کالری مصرفی بیش از نیاز باشد، کالری اضافی به شکل چربی، ذخیره می شود. اگر کالری مصرفی کمتر از نیاز بدن باشد، بخشی از چربی های بدن برای رفع این کمبود، مصرف می شوند.
براساس اولویت های سن و میزان فعالیت های کودک، برنامه غذایی مناسبی را طرح ریزی کنید. حذف قند یا چربی از برنامه غذایی چندان آسان نیست، بنابراین، باید از دیدگاه های یک پزشک یا یک متخصص تغذیه آگاه شوید.
برای رفع چاقی کودک یک روش تغذیه سالم ایجاد کنید.
کنترل غذایی تنها راه حل نیست. ممکن است برای کسب عادت های غذایی مناسب، مجبور به تغییر ویژگی های تغذیه ای کاملا تثبیت شده، باشید. :ویژگی های تغذیه ای کودک را بررسی کنید. اگر کودک شما به اندازه کافی رنگ شده است، می توانید این کار را با کمک او انجام دهید. با توجه به فهرست غذا فعالیت هایی که برای او در نظر گرفته اید و مشاهدات خودتان، به ویژگی های تغذیه ای کودک خود بنگرید؛ در این مورد از پرسش های زیر کمک بگیرید:
۱- آیا کودک برنامه غذایی متعادلی دارد؟ آیا همه گروه های غذایی اصلی در این و ماهی، میوه ها و سبزیها، نان و غلات.) آیا برنامه غذایی فاقد برنامه گنجانده شده اند؟ (گروه های غذایی اصلی عبارتند از: شیر و لبنیات، گوشت، مرغ ،غلات) آیا برنامه غذایی فاقد قند است؟ از نظر چربی یا فیبرغذایی چطور؟
۲۔ آیا کودک به طور متوسط مقدار غذای خود را براساس نیازهای انرژی اش، دریافت می کند؟ مقدار غذایی مصرفی کودک را در طول هفته بازبینی کنید. آیا او به طور مرتب یا فقط در دوره هایی خاص بیش از نیازش غذا می خورد؟
۳- چه وقت کودک بیشتر از همیشه غذا می خورد؟ آیا بیشتر غذایش را در وعده های غذایی می خورد یا در بین آنها؟ آیا کودک در تمام طول روز در حال خوردن است؟ آیا رابطه ای خاص بین زمانی که غذا می خورد و کاری که انجام می دهد وجود دارد؟ آیا ارتباطی میان تغذیه واحساسات او وجود دارد؟
۴- کودک کجا غذا می خورد؟ او چند درصد از مواقع، دور از میز شام غذا می خورد؟
۵- فعالیت کودک چقدر است؟ آیا کودک خردسال شما فعالیت های بدنی منظمی دارد؟، یا بیشتر روز را بدون تحرک می گذارند؟
برای تغییر الگوهای زندگی و تغذیه، به سوی آنها نشانه گیری کنید.
پس از بازبینی فهرست روزانه، با پزشک خود صحبت کنید و اطلاعات خود را در مورد علم تغذیه افزایش دهید. در مورد عادت ها و الگوهایی که به تغییر نیازمندند تصمیم بگیرید. این موارد را بر حسب اهمیت، مرتب کنید. برای مثال، اگر کودک تمایل زیادی برای غذا خوردن در بین وعده ها دارد، این عادت را هدف بگیرید.
در هر صورت می توانید عادت هایی مانند «غذا خوردن در تنهایی»، «خوردن غذاهای پر کالری یا غیر مغذی»، «پرخوری»، «غذا خوردن در حالت ناراحتی یا خستگی»، «کم تحرکی»، را برای اصلاح در نظر بگیرید.
مواردی را که به کودک شما مربوط می شود علامت بزنید و برنامه ای را که به کار کردن بر روی آن علاقه مند است، مشخص کنید.
برنامه غذایی متعادل —– دریافت کالری سالم تر یا کمتر —– محدودیت غذا خوردن بین وعده های غذایی (صبحانه، ناهار و شام) —– ترک عادت غذا خوردن در تنهایی —– عدم پرخوری در هنگام خستگی و ناراحتی —– ورزش بیشتر
برای رفع چاقی کودک برنامه ریزی کنید.
یک برنامه غذایی طراحی کنید که بتوانید با آن زندگی کنید. در ضمن، مراحلی را که در این کتاب برای تمام مشکلات دوران کودکی پیشنهاد شده اند، به یاد داشته باشید.
سخت نگیرید. انتظار نداشته باشید که در عرض یک هفته، تمام اضافه وزن کودکتان را برطرف کنید. تغییرات باید آهسته، ولی یکنواخت و پی در پی ایجاد شوند. ممکن است هدف شما صرفا حفظ وزن یا اندکی کاهش باشد. در آغاز ممکن است بخواهید کار را با تغییر عادت های غذایی شروع کنید، حتی قبل از آنکه خود غذا را تغییر دهید.
در هر زمانی مشخص، یک گام بردارید. یک عادت را انتخاب کرده، بر روی آن کار کنید، تا هر روز با این رفتار مقابله شود. از کودک بخواهید پیشرفت هر روز را ارزیابی کند برای فردایش برنامه بریزد.
رفتار جدید را به روشنی برای کودکتان تشریح کنید و با مطرح کردن قوانین و دستورات، تغییر را صورت دهید.
١- دفعات غذا خوردن را محدود کنید. با کودک به توافق برسید تا فقط در زمانهای خاصی غذا بخورد. اگر به خوراکی های بین وعده های غذایی عادت کرده است، شاید بهتر باشد به جای محدود کردن کودک به سه وعده سنگین، فهرست روزانه را به وعده هایی کوچک در سراسر روز تقسیم کنید؛ اما مراقب باشید این وعده های اضافی، دستاویزی برای خوردن بیشتر نباشد.
برنامه غذایی را از شب قبل تعیین کنید و مطمئن شوید که مواد غذایی ضروری را در بر دارد. جنیفر را در نظر بگیرید: او موافقت کرده است که فقط در سه وعده غذایی معمول و در دو وعده کوچک بین صبحانه و ناهار، و ناهار و شام، غذا بخورد. او و مادرش نوع و مقدار غذاها را تعیین می کنند. پس، جنیفر نیازی به تقلب ندارد؛ زیرا خوراکی های بین وعده ای، به طور قانونی در برنامه غذایی او گنجانده شده اند.
۲- مکانهای غذاخوردن را محدود کنید. اگر غذا خوردن در تنهایی یا در حال رفتن به جایی، عامل کمک کننده ای برای پر خوری محسوب می شود، برای حل و رفع این مشکل، قوانینی وضع کنید. برای مثال، تام فقط وقتی می تواند غذا بخورد که در کنار دیگران، پشت میز آشپزخانه یا در اتاق ناهار خوری باشد. او باید از ظروفی مناسب استفاده کند. غذا خوردن در اتاق های دیگر ممنوع است.
٣- زمان غذا خوردن را طولانی کنید. در حدود بیست دقیقه طول می کشد تا پیامی که موجب احساس سیری می شود از معده به مغز برود و برگردد. زمان ناهار خوردن کودک را اندازه بگیرید، سپس در وعده بعدی با استفاده از یک تایمر در آشپزخانه بکوشید این زمان را در هر وعده یک دقیقه طولانی تر کنید. به کودک بگویید آهسته غذا بخورد، هر لقمه اش را کاملا بجود و وقتی دهانش پر از غذاست لقمه جدیدی را وارد دهان نکند. والدین و برادر با خواهرهای او نیز می توانند در این مورد تمرین کنند! اگر غذا خوردن کودک با این تمرینات کند شد، او را تحسین کنید. بکوشید، در هنگام غذا خوردن درباره اتفاقات روز بحث و تبادل نظر داشته باشید.
۴- میزان ورزش و فعالیت را افزایش دهید. کودک شما به انجام چه کاری علاقه مند است؟ چه کار می خواهد بکند؟ مشکلات موجود در اجتماع خود را بررسی کنید. منظم بودن فعالیت، از نوع آن مهم تر است.
براساس دیدگاه های جاری، ورزش هوازی (aerobic) از سایر فعالیت ها مفیدتر است. قدم زدن، دویدن، دوچرخه سواری، اسکی، رقصیدن، شنا کردن، و طناب زدن اشکال گوناگونی از ورزش هستند که اگر بطور مناسب و مداوم در مدت زمان خاصی انجام شوند، هوازی خواهند بود.
با کمک پزشک، معلم ورزش مدرسه، یا هر فرد کارشناس دیگر، برنامه ای مناسب برای کودکتان تدوین کنید. به پیشنهادهایی که در مقاله وضعیت نامناسب بدنی درباره آغاز یک برنامه ورزشی، ارایه شده اند، توجه کنید.
«یک» برنامه را اجرا کنید.
کاستن یا حفظ وزن به تصمیم کودک وابسته است. در مورد تجربیات برنامه غذایی خود بیندیشید. شما برای دستیابی به موفقیت، به و اراده ای قوی نیازمندید؛ اما از آنجا که این اراده قوی را نمی توانید به کودک انتقال دهید، باید او را از حمایت و پشتیبانی خود برخوردار سازید. و از کودک حمایت کنید. قوی ترین و موفقیت آمیزترین حمایتی که می توانید برای یک کودک چاق فراهم کنید، آن است که در انجام برنامه به او ملحق شوید. اگر شما عادت های غذایی سالمی دارید، این کار آسان تر خواهد بود.
در غیر اینصورت، این فرصت مناسبی است تا خودتان نیز آغاز به کار کنید. همراه با کودک، غذاهای سالم را به روش صحیح مصرف کنید. و پیشرفت را در جدول منعکس کنید. پیشرفت روزانه یا هفتگی را در یک جدول یا تقویم ثبت کنید. اهداف هفته را به صورت جمله هایی کوتاه که نشانگر رفتارهایی خاص باشند، یادداشت کنید و وزن را در آخر هفته ثبت کنید. سپس، اهداف هفته بعد را تعیین کنید.
پیشرفت را با دادن پاداش جبران کنید. یک برنامه مشخص ترتیب دهید، اصلاح عادت ها و ایجاد تغییرات برای کودک آسان نیست، پس بگذارید، قدر کار خود را بداند. ابتدا روز به روز، سپس هر هفته یکبار برای تثبیت روش و عادت جدیدش، پاداشی به عنوان تشویق به او بدهید.