نام فارسی: داغداغان
نام علمی: .Celtis australis L
نام فرانسه: Fabrecoulier، Belicoquier، Falabreguier، Micocoulier
نام انگلیسی: Hackberry، Lote – tree
نام آلمانی: Lotusbaum، Zurgelbaum
نام ایتالیایی: Loto، Arcidiavolo
نام عربی: لوطس (Latus)، الميس (Elmays)
داغداغان ، درختی است زیبا و بومی منطقه مدیترانه از تیره نارون که امروزه به علت پراکندگی وسیعی که پیدا نموده در نواحی غرب آسیا، شمال آفریقا و برخی مناطق آمریکای شمالی می روید. از اختصاصات آن این است که تنه ای به ارتفاع ۱۵ متر و حتی بیشتر دارد ولی ممکن است به تناسب مشخصات محل رویش، دارای ساقه ای به ارتفاع کم شود.
شاخه های متعدد، باریک و منشعب درخت داغداغان هنگامی که دارای برگ می گردند، مجموعا ظاهر مدور به درخت می بخشند به طوری که مجموعه این صفات و رنگ تیره برگ ها و ساقه نسبتا کوتاه درخت، باعث می گردند که به سهولت تشخیص داده شود.
برگ های درخت داغداغان ، بیضوی نوک تیز، دندانه دار و پوشیده از تارهای بسیار کوچک می باشند به علاوه هنگام لمس کردن خشن به نظر می رسند. گل های کوچک و منفرد آن که در کناره برگ ها ظاهر می شوند، به رنگ سفید مایل به سبز و دارای دمگلی نسبتا دراز هستند. این گل ها که هم زمان با برگ، بر روی شاخه ها ظاهر می گردند، پس از آمیزش به میوه ای بیضوی مدور تبدیل می شوند. میوه ها، پس از رسیدن کامل نیز رنگ قهوه ای تیره پیدا می کنند و کم و بیش گوشت دار می گردند.
داغداغان ، به علت ظاهر زیبایی که دارد، غالبا در پارک ها و باغ ها کاشته می شود. در صنعت از چوب آن استفاده فراوان به عمل می آید مانند آن که در ساختن قنداق تفنگ، عصا و دسته – اشیا فلزی به کار می رود و در منبت کاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از ریشه و پوست این درخت، یک ماده رنگی زرد استخراج می شود. دانه اش دارای اندوخته ای از مواد روغنی است.
خواص درمانی داغداغان
برگ و جوانه های درخت داغداغان اثر قابض دارند و از آن ها در طب عوام جهت رفع اسهال های ساده، دیسانتری و رفع ترشحات غیر طبیعی مخاط ها، استفاده می شود. از ریشه این درخت در برخی از نواحی اروپا، جهت درمان صرع استفاده به عمل می آید. استفاده درمانی از آن در ایران معمول نیست.
محل رویش داغداغان
نواحی شمالی ایران، گرگان: رامیان در ارتفاعات ۵۰۰ متری، بندرگز، علی آباد در ۲۰۰ متری، اطراف لوه (Leveh)، مینودشت، بین تنگ راه و تنگ گل در ارتفاعات ۴۰۰ تا ۶۰۰ متری. مازندران: دره هراز در نزدیکی امارت در ۵۰۰ متری جنوب چالوس در ارتفاعات ۴۰۰ متری. گیلان: بندرانزلی، لاهیجان، آستارا، سواحل دریای خزر.
اساسی محلی داغداغان
درخت داغداغان در گرگان و ارسباران به داغداغان، در رامیان به تاعذان، در لاهیجان به تادانه، در کتول به توعذان، در گرکان رود و طوالش به تی گیله، در مازندران به توغ و تاغ دانه موسوم است.