آب مروارید

بیماری آب مروارید یا cataract نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می شود.

در چشم عدسی داخل چشم یا عدسی بلورین در حالت طبیعی کاملا شفاف و بی رنگ است و نور به خوبی از آن عبور می کند. اما در عارضه ی آب مروارید این جسم به تدریج کدر می شود و به رنگ ابرهای آسمان در می آید، در نتیجه کم و بیش مانع از عبور نور می گردد.

به این ترتیب غالبا بدون وجود درد و به طور پیش رونده قدرت بینایی از دست می رود. عارضه ی آب مروارید در بین مردم در تمام نقاط دنیا به شدت شایع بوده و بیشتر در افراد مسن خودنمایی می کند.

آمار نشان داده است که مردم بعضی از کشورها در سن ۶۵ تا ۷۵ سالگی تقریبا از بین هر پنج نفر یکی مبتلا به آب مروارید پیشرفته هستند به حدی که قدرت بینایی آنها به وضوح کاهش یافته است.

بروز این عارضه در سنین بالاتر از ۷۵ سال به میزان زیادتری افزایش نشان میدهد به طوری که در افراد سالمند تقریبا از هر دو نفر یکی دچار آب مروارید خیلی شدید می باشند.

در بیشتر موارد عارضه ی آب مروارید بدون علت مشخصی ایجاد می شود با این وجود ممکن است وارد شدن جراحت در چشم، تماس طولانی مدت با بعضی داروها از قبیل کورتون ها یا تماس با اشعه ی X از قبیل تابش این اشعه جهت چشم درمانی، ابتلا به بیماری های التهابی و عفونی چشم و یکی از عوارض بعضی از بیماری ها مانند بیماری قند نیز باعث بروز کاتاراکت یا بیماری آب مروارید شود.

هم چنین بیماری آب مروارید بیشتر در افرادی که دارای رنگ چشم تیره هستند، آنهایی که در معرض تابش مستقیم آفتاب به مدت طولانی قرار داشته اند، آنهایی که تغذیه بد داشته اند و افراد سیگاری شایع می باشد.

اشخاصی که یک چشم آنها دچار آب مروارید گردیده به احتمال زیاد چشم دیگرشان نیز مبتلا خواهد شد. گاهی اوقات ممکن است در یک زمان آب مروارید در هر دو چشم ایجاد شود، نوزادان ممکن است به طور مادرزادی از زمان تولد مبتلا به بیماری آب مروارید باشند.

هم چنین کودکان نیز ممکن است در اثر جراحت های چشم یا به علت بعضی بیماری ها دچار آب مروارید شوند.

خوشبختانه بیماری چشمی آب مروارید در بیشتر موارد در زمانی که به آن “زمان رسیدن” می گویند با جراحی ساده ای برطرف می شود.

دلایل بروز آب مروارید

۱. کهولت سن (شایع ترین علت)

۲. ضربه به سر که موجب اخلال در تغذیه عدسی می شود.

٣. اشعه های یونیزه (اشعه X)، اشعه گامای ناشی از تلویزیون های قدیمی.

۴. تماس طولانی با نور آفتاب (پرتو فرابنفش).

۵. دیابت.

۶. ضربه به چشم و عدسی.

۷. نقصان های مادرزادی ، سوء تغذیه.

9. مصرف طولانی مدت بعضی از داروها مثل کورتون ها.

نشانه ها و تشخیص بیماری آب مروارید

اولین علامتش تب بالا و بی حالی است. حال عمومی اش خوب نیست و احساس درد، دشواری در بلعیدن غذا و آب، و حتی مشکلات تنفسی دارد. پزشک می تواند این آبسه را احساس کند و تشخیص دهد این مرحله بسیار خطرناک است و باید به موقع به بیمار رسیدگی شود تا بتوان جان او را نجات داد. در این مرحله بسیار مهم است که تشخیص داده شود عفونت در کدام فضا و در کجا پنهان شده است! تا به موقع بتوان از طریق جراحی به آن رسیدگی کرد و عفونت را تخلیه کرد.

چون تمام نوری که به چشم وارد می شود، از عدسی داخل چشم می گذرد، لذا هرگونه کدورت یا غبار گرفتگی یا کاهش شفافیت در عدسی که باعث ممانعت، انحراف، یا پخش غیرعادی نور در چشم شود می تواند اختلال و ضعف بینایی ایجاد کند.

معمولا اولین علامت از آب مروارید عدم تشخیص دقیق و تار بودن بینایی است.

خیرگی، هاله دار شدن بینایی و به نسبت کمتری در افراد ممکن است دوبینی از اولین علایم آب مروارید باشد.

همچنین یک فرد ممکن است رنگ ها را بیشتر زرد و جنبش و حرکات را کمتر ببیند. به علت اینکه توانایی در تشخیص روشنی و تیرگی حروف در یک صفحه دشوار می گردد لذا مطالعه می تواند بیشتر دچار اختلال و اشکال شود.

مقدار تغییراتی که در اثر آب مروارید در بینایی به وجود می آید، بستگی به شدت نور وارد شده به چشم و موقعیت این بیماری دارد.

با نور درخشان که مردمک تنگ و مسیر عبور آن در چشم باریک میگردد، نمی تواند به راحتی از محل عدسی که در مرکز خود کدر شده عبور کند.

در نور کم که مردمک گشاد میشود تابش نور شدید، مثل نور چراغ پخش شده و باعث خیرگی و هاله دار شدن بینایی می شود.

این مساله به خصوص باعث ناراحتی شدید و مزاحمت در موقع رانندگی در شب می گردد. هم چنین افراد مبتلا به آب مروارید که به منظور درمان بعضی بیماری های چشم از قبیل برخی انواع آب مروارید سیاه ، برای منقبض و تنگ کردن مردمک چشمشان از قطره های دارویی استفاده میکنند، ممکن است به نسبت بیشتری احساس مشکل در بینایی کنند.

اما در نور معمولی، آب مروارید هسته ای در افرادی که به علت پیر چشمی دوربین بوده اند، ممکن است در ابتدا باعث اصلاح بینایی شده و نیاز آنها برای استفاده از عینک رفع شود.

این نوع آب مروارید مانند یک لنز قوی تر عمل می کند به طوری که تجدید تمرکز نور بینایی را در مورد اشیا نزدیک به چشم بهبود می بخشد.

افراد مسن که معمولا برای دیدن اشیا نزدیک بدون عینک دچار مشکل بوده اند، ممکن است متوجه شوند که مجددا می توانند بی عینک به راحتی مطالعه کنند.

این پدیده را به دست آوردن “بینایی ثانوی” توصیف می کنند. متاسفانه این بیماری هسته ای سرانجام مانع عبور نور در چشم می شود و بینایی را معیوب و خراب خواهد کرد.

اگر کدری در ناحیه ی پشت عدسی ایجاد شده باشد در این صورت بینایی نسبت به وجود کدری در سایر قسمت های عدسی بیشتر دچار مشکل می گردد.

این نوع آب مروارید بیشتر در مقابل نور درخشان ایجاد اختلال و مزاحمت میکند و به احتمال زیاد باعث خیرگی و هاله دار شدن در بینایی می گردد.

با وجود این که این بیماری تقریبا هرگز دردناک نیست ولی به ندرت ممکن است عدسی به علت این عارضه متورم و فشار داخل چشم را افزایش دهد و منجر به بروز آب سیاه شود که می تواند دردناک باشد.

چشم پزشکان معمولا در موقع معاینه ی چشم برای بررسی آب مروارید از یک دستگاه دستی به نام فتالموسکوپ جهت مشاهده ی داخل چشم استفاده می کنند.

برای رسیدگی های دقیق تر از جزییات، و تشخیص موقعیت آب مروارید و گستردگی آن در عدسی داخل چشم که مانع از عبور نور می شود دستگاه دیگری به نام اسلیت لامپ را مورد استفاده قرار می دهند.

جلوگیری از بیماری آب مروارید

برای پیشگیری از بروز این بیماری افراد می توانند چند موضوع را رعایت نمایند:

استفاده از عینک های آفتابی که مانع از عبور اشعه ی ماورای بنفش است، می تواند از چشم ها در مقابل نور شدید آفتاب حفاظت و به جلوگیری از آب مروارید کمک کند.

عدم استعمال دخانیات، علاوه بر کمک به جلوگیری از بروز این بیماری می تواند فواید بی شمار دیگری نیز برای حفظ سلامتی داشته باشد.

افرادی که مبتلا به بیماری قند هستند باید به کمک پزشک خود کوشش کنند تا میزان قند خونشان به خوبی تحت کنترل قرار گیرد.

استفاده از غذاهایی که حاوی مقدار زیاد از ویتامین C ویتامین A و موادی که به نام کاروتنوئیدها معروف هستند و در سبزیجات از قبیل اسفناج، کلم و هویج به مقدار زیاد وجود دارد می تواند به مقابله با این بیماری کمک کند.

هم چنین در خانم ها بعد از یاعسگی استفاده از هورمون استروژن بر ضد آب مروارید نیز ممکن است مفید باشد.

البته باید توجه داشته باشند که استفاده از این نوع هورمون باید به تجویز پزشک و برای هدف های دیگری در نظر گرفته شود و تنها به منظور مبارزه با این بیماری از آن استفاده نگردد.

بالاخره بیمارانی که داروهای کورتونی را به مدت طولانی مصرف میکنند باید با پزشک خود مشورت کنند تا شاید داروی دیگری برای آنها تجویز شود.

درمان بیماری آب مروارید

تا زمانی که بینایی به طور مشخص دچار اختلال و خرابی نشده است باید وضعیت دیدن در شخص با استفاده از عینک طبی و یا لنزهای تماسی اصلاح شود.

این افراد در مقابل نور شدید آفتاب لازم است عینک ضد آفتاب به چشم بزنند و برای کاهش خیره شدن چشم و رفع سایه دار شدن بینایی در شب باید چراغ ها را طوری قرار دهند که تابش نور و روشنایی از بالای شانه ها باشد.

گاهی اوقات که مرکز عدسی دچار کدورت شده است ممکن است برای کمک به بینایی از داروهایی که مردمک چشم را گشاد نگه میدارد استفاده کنند. اما تنها راه علاج و درمان برای این بیماری عمل جراحی است.

نسخه های درمان آب مروارید در طب سنتی

آب مروارید (روایات)

سرمه هنگام خواب امام صادق (عليه السلام ):سرمه کشیدن در هنگام خواب ، مایه ایمنی از آب (چشم) است.

امام رضا (عليه السلام) فرموده اند: سرمه کشیدن به هنگام خواب مایه ایمنی از آب چشم است.

آب مروارید (خیراندیش)

شستشوی چشم با عرق رازیانه به مدت چهل شب (ابتدا عرق رازیانه را جوشانده و سپس در هر چشم یک قاشق چای خوری ریخته شود).
چکاندن ترکیبی از یک قطره از اسانس رازیانه مخلوط با ۱۴ قطره آب مقطر روزی یک بار به مدت ده تا چهل شب مصرف شود.
چکاندن یک قطره آب لیموی ترش تازه به داخل هر چشم به مدت ۴۰ شب و بعد از آن یک قطره عسل چکانده شود.
حجامت پشت گوش (ماستوئید) و بعد از دو هفته حجامت ناحیه گیجگاهی.

آب مروارید ( تبریزیان)

سرمه بياض العين مرکب از فلفل سفید + دار فلفل + نشادر، سرمه سوزناکی است یک ساعت بماند و بعد پاک کنید و سرمه اثمد بکشید.

آب مروارید (ضیایی)

توت سیاه بخورید.

آب مروارید (خدادادی)

هر شب یک قطره عسل طبیعی خالص در چشم ریخته شود .
نوشیدن آب به مقدار کافی و استفاده کردن از سبزیجات و میوه جات نارنجی رنگ در درمان این بیماری موثر می باشد.
کسانی بیشتر دچار این بیماری می شوند که در مصرف گوشت و چای زیاده روی می کنند. آب مروارید (روازاده).
ریختن عسل در چشم در هر کدام یک قطره به مدت حداقل ده روز و انجام حجامت برای کسانی که عمل آب مروارید انجام داده اند ورزش چشم توصیه می شود .
در طب قدیم نیز درمان آب مروارید با عمل جراحی می باشد.

آب مروارید(روازاده)

پرسش: مادری دارم ۶۰ ساله ، با نظر متخصص چشم، دارای آب مراورید می باشد و تشخیص داده که باید عمل جراحی شود، دستورات لازم در خصوص درمان را بفرمایید؟

پاسخ: درمان اصلی آب مروارید در طب سنتی نیز جراحی می باشد، در صورتی که بعد از جراحی بهتر شد، برای حجامت گونه و ارائه توصیه های مربوطه به پزشک طب سنتی مراجعه نمایید.

درمان آب مروارید (آل اسحاق)

یک عدد زرده تخم مرغ محلی تازه را با یک قاشق کوچک عسل طبیعی مخلوط کرده به مدت بیست شب به اندازه یک قاشق چایخوری در گودی هر دو چشم بریزید و پلک بزنید تا به داخل چشم برود و ده دقیقه به همین منوال بخوابید البته کمی سوزش دارد و صبح‌ها با چای تازه غلیظ بشویید.

آب مروارید (باقری)

مصرف قند و شکر سفید مصنوعی، بستنی و فالوده صنعتی، دخانیات ( مواد مخدر و الكل) و استفاده از غذای پخته شده در مایکروفر از جمله تغذیه های ناسالمی است که موجب پیدایش آب مروارید می گردد. ضمن اصلاح کامل تغذیه خود برای درمان آب مروارید چشم از روش های زیر استفاده کنید:

1- صبح و شب، هر وعده دو قطره از قطره بصیرت و یک قطره آبلیموی تازه و طبیعی به چشم ریخته و ۱۵ دقیقه دراز بکشید. سوزش ناشی از این قطره ها طبیعی بوده و نشانه زیان و ضرر به چشم نیست. با این کار نیاز به جراحی پیدا نمی کنید.

۲- شیره طبیعی انگور، زیاد بخورید.

٣- افراد سنین بالا در طول مدت درمان، کلیه و کبد خود را با خوردن عرقی کاسنی و شاهتره اصلاح و تقویت کنند. عرق کاسنی و شاهتره میل کنند.

۴- از آن جا که آب مروارید رابطه مستقیم با کلیه و کبد دارد از تغدیه های ناسالمی که برای کلیه و کبد مضر است بپرهیزید.