بلوط
نامهای ديگر بلوط : بالوط، ثمر الفؤاد، عفصج، سنديان، قسطالفرس، شتوى
Gland، Castaneifolia، Sativa .
مشخصات بلوط
ميوهی درختى از خانوادهی (Fagaceae Cupuliferae) ، است كه گونههای متعددى دارد. درختان بلوط درختان جنگلى هستند كه از نظر ارتفاع و شكل خيلى متنوع مىباشند. بين گونههايى كه در جنگلهای شمال ايران مىرويند درختان بلوطى ديده مىشوند كه ارتفاع آنها به چهل متر و محيط تنهی آنها تا چند متر مىرسد. درعينحال در جنگلهای خشك غرب و ساير مناطق ايران درختان بلوط كوتاهى حتى با ارتفاع چند متر نيز وجود دارد.
برگهای درختان بلوط عموما متناوب با شكلهای متفاوت ولى اغلب كنارهی برگها داراى دندانه است كه در اكثر گونهها دندانهها درشت و قوسى و در برخى گونهها نيز دندانهها ريز و نوكتيز است. گلها به صورت نر و ماده مىباشند، گلهای نر به صورت شاتونهای استوانهای و آويزان است و گلهای ماده منتهى به ميوهای غدهای ، تخممرغى كمى دراز مىشود كه قاعدهی آن در يك پيالهی سبز گياهى جاى دارد.
طبيعت آن: سرد و خشك است.
تركيب شيميايى: مادهی چرب، مواد ازته، هيدراتهای كربن(قند و نشاسته)پروتئين، تانن، آب، اسيد تانيك.
ويتامينهای ، C، B2، B1، B، A.
در آن وجود دارد.
خواص درمانى
- آن را بخوريد. مدرّ و ضد عفونى كننده است، يبسكننده است و براى قطع اسهال مزمن و قطع ترشحات مخاطها به كار مىرود، در مورد سل مصرف مى
- شود، براى التيام زخمهای روده و رفع ناراحتى معده و سوزش ادرار نافع است، خونريزىها بخصوص خونريزى از سينه و خونريزىهای داخلى دستگاه گوارش را بند مىآورد و زخم امعاء را مداوا مىكند.
- آن را كباب كنيد و بخوريد. ادرار را زياد مىكند.
- هربار يك گرم از سائيدهی آن را با يك قاشق عسل مخلوط كرده و بخوريد و يا آن را بو بدهيد، بعد با نبات نرم بكوبيد و مثل قائوت بخوريد. مغذى و مقوى اس
ت و اسهال كه از گرمازدگى باشد را متوقف مىسازد. - شانزده گرم از آن را سرخ كنيد بعد در يك ليتر آب پانزده دقيقه بجوشانيد بعد پنجاه گرم قند در آب صافكردهی آن حل كنيد و آن را در طول روز به مرور بنوشيد. براى رفع اختلالات خنازيرى و درد معده مفيد است.
- آن را با نصف وزن آن كندر مخلوط و با روغن زيتون سرخ كنيد و مرتبا تا مدتى بخوريد. براى قطع ادرار در بستر و درمان قطرهقطره ادرار كردن مفيد است.
- در مورد زخمهايى كه دائم روى پوست بدن آب مىدهد و زياد مىشود، اگر بلوط را بسوزانيد و به صورت پودر درآورده و روى زخم بريزيد. آنها را خشك و بهبودى آن را تسريع مىنمايد، براى التيام جراحتها نيز نافع است.
- زنانى كه ترشحات رحمى آنان بيش از اندازه است(در صورتى كه عفونت نباشد)بايد پودر آن را با سفيدهی تخممرغ مخلوط كنند و پنبهای در آن بغلطانند و در قسمت جلوى رحم گذارند تا رطوبت زيادى را خشك كند.
تذكر: بلوط ثقيل و ديرهضم است و سردرد مىآورد و مولد سودا و موجب انسداد مجارى عروق مىشود. كه مصلح آن سكنجبين مىباشد.
پوست ميوهی بلوط
خواص درمانى
- در صورتى كه گواتر زياد پيشرفته نباشد پارچهای را در آب جوشاندهی آن انداخته و آن را در ناحيهای كه ورم كرده ببنديد و در روز چند بار تكرار كنيد. آن را درمان مىكند.
- آن را با رودهی خشكشدهی گوسفند مخلوط بساييد و در ميان رحم بپاشيد و ده دقيقه طاقباز بخوابيد بعد بگذاريد همانطور داخل رحم بماند. هرگاه خواستيد ادرار كنيد پس از ادرار خود را تميز بشوييد و دوباره پاشيدن آن را به همان طريق تكرار كنيد و اين كار را دائما تا يك هفته ادامه دهيد. ترشحات غير طبيعى را برطرف مىكند.
- اگر آن را با رودهی خشكشدهی گوسفند نرم بساييد و هنگامى كه نشست بيرون مىآيد آن را روزى سه بار بر نشست بپاشيد، بيرون آمدن مقعد را كه در اثر ضعف جسمى و يا اسهال باشد درمان مىكند.
- آن را با پوست انار به اندازه مساوى بكوبيد، بعد روى پنبه بريزيد و بر محل فيستول يا نواسير بگذاريد، آن را درمان مىكند.
پوست ساقههای جوان درخت بلوط
طبيعت آن: سرد و خشك است.
تركيب شيميايى: يك مادهی تلخ بنام كوئرسين، مادهی رنگى قرمز، نوعى قند، لعاب، تانن، گاليك اسيد، ماليكاسيد.
خواص درمانى
- هر روز سه گرم از ساييدهشدهی آن را با عسل مخلوط كنيد و بخوريد. از خونريزىها بخصوص خونريزى رحم و همچنين از اسهال جلوگيرى مىكند، مقوى و ضد عفونى كننده است، در مورد سل كاربرد دارد، ترشحات مخاطها را برطرف مىسازد، به عنوان ترياق در مسموميتهای حاصله از آلكالوئيدها و فلزات مصرف مىشود.
- آب جوشاندهی آن در استعمال خارجى براى رفع اگزما و بهبودى زخمهای سرطانى و زرد زخم استفاده مىشود.
- پنجاه تا شصت گرم از آن را پس از خشك شدن بكوبيد و به صورت پودر درآوريد، بعد در يك ليتر آب سرد دوازده دقيقه بجوشانيد و پس از سرد شدن با صافكردهی آن روزى سه بار دهان شويه نماييد. خونريزى لثه را متوقف مىسازد و اگر دست و صورت و بدن را با آن بشوئيد پوست دست و صورت و بدن را نرم مىسازد و تركخوردگىهای پوست كه از سرماخوردگى باشد همچنين سرمازدگى دست و پا و زخم اگزما را درمان مىكند.
- روزى دو بار آن را با برگ گردو مخلوط و بجوشانيد و موضع را روى آن قرار دهيد تا خوب بخار آن به موضع برسد. جرب و گال را درمان مىكند.
برگ درخت بلوط
طبيعت آن: سرد و خشك است.
خواص درمانى: آب دمكردهی آن را بنوشيد. براى قطع اسهال و قطع ترشحات رحم و ترشحات مخاطها به كار مىرود، در مورد سل مصرف مىشود، مقوى و يابس و ضدعفونىكننده و بندآورندهی خونريزىها است.
گلهای بلوط
خواص درمانى: هر روز پنج گرم از كوبيدهی آن را با عسل مخلوط كنيد و بخوريد. براى قطع خونريزىها نافع است.
ميوهی بلوط هندى
نامهای ديگر: شاهبلوط هندى، قسطنهی هندى Marronnier، Horsechestnut.
مشخصات بلوط هندى
گياهى است از خانوادهی hippocastanaceae ، كه درختى است زيبا و بزرگ و بلندى آن در مناطق مساعد تا سى متر مىرسد. برگها مركب پنجهای و بريدگىهای بسيار عميق دارد. بهطورىكه برگ را به صورت هفت برگچهی مستقل دراز دندانهدار و سبز تيره تقسيم كرده است. گلهای آن خوشهای ، معطر و سفيد با لكههای قرمز كه در ارديبهشتماه ظاهر مىشود. ميوهی آن كپسول حجيم است كه پوست آن داراى تضاريس و برآمدگىهای نوكتيز و در داخل پوست يك دانهی درشت به رنگ قهوهای براق قرار گرفته است(گاهى به ندرت دو دانه)پوست سخت دانه داراى لكهی سفيد مشخصى است و در داخل دانه مغز آن به صورت دو لپه روغندار با طعمى تلخ قرار دارد. نمو اين گياه خيلى سريع است و اين درخت بومى هند است ولى در ساير مناطق دنيا نيز كاشته مىشود، در ايران در باغهای شمال ايران كاشته مىشود.
تركيب شيميايى: روغن، نشاسته، مواد اسين، اسىژنين، فلاوون، اسكولين، اسكولتين، ساپونين داراى دو نوع گلوكوساپونين به نامهای اسكولين و فراكسين، قند ساپونين شامل گلوكوز و كسيلوز و گلوكورونيكاسيد
خواص درمانى: نيم تا دو گرم از آن را بخوريد. قابض است و مجارى عروق سطحى را تنگ مىكند و به اين جهت براى كنترل واريس و انواعى از خونريزى به كار مىرود، تببر است و براى رفع تبهای نوبهای نافع مىباشد.
تذكر: مضر احشا و اعضاى داخل شكم است و مصرف بيش از دو گرم از آن زيانآور است.
روغن ميوهی بلوط هندى
خواص درمانى: ماليدن آن بر موضع درد، براى تسكين دردهای عصبى و نقرس و رماتيسم مؤثر است.
برگ بلوط هندى
تركيب شيميايى: كوئرسيترين در آن وجود دارد.
خواص درمانى: از عصارهی آن براى تسكين سرفه و نقرس و رماتيسم استفاده مىشود.
پوست شاخههای جوان بلوط هندى
خواص درمانى
- پانزده تا سى گرم از آن را در يك ليتر آب بجوشانيد و در طول روز به مرور بنوشيد. تببر و قابض است.
- پنجاه گرم از آن را در يك ليتر آب بجوشانيد و به عنوان شستشو استفاده كنيد. براى ضد عفونى كردن و رفع جراحتهای غانغرايايى مؤثر است.