آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۰ 
نام فارسی: درخت فلوس
نام علمی: .Cassia Fistula L
نام فرانسه: Cant ficier، Cassier، C. officinale، Casse en batons
نام انگلیسی: Purging cassia، Pudding pipe tree، Cassia – pulp
نام آلمانی: Rorhencassie، Purgierkassie
نام ایتالیایی: Cassia in bastoni
نام عربی: خروب هندی، بكبر هندی، خیارشنبر
درخت فلوس از تیره فرعی گل ارغوان درختی است به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ متر که به حالت خودرو در افریقا، هند، هیمالیا، برزیل، جزایر آنتیل، مصر و ایران می روید. برگ های آن بزرگ به طول ۲۰ سانتی متر و شامل ۸ تا ۱۶ برگچه به رنگ سبز روشن است. گل هایی به رنگ زرد شفاف و مجتمع به صورت خوشه های آویخته و میوه ای نیام ، دراز و ناشکوفا دارد که فلوس نامیده می شود. قسمت مورد استفاده این گیاه مغز میوه آن است.
فلوس
میوه ای به طول ۳۰ تا ۴۰ و حتی ۶۰ سانتی متر و به قطر ۲ تا ۳ سانتی متر است. پوسته خارجی آن، رنگ تیره و حالت نسبتا سخت دارد. در یکی از دو انتهای آن اثر خامه و در انتهای دیگر اثر پایه گل دیده می شود.
اگر در فلوس شکاف طولی ایجاد شود، تیغه های متعدد و نازکی در عرض آن ظاهر می گردد که داخل میوه را منقسم به ۲۵ تا ۱۰۰ خانه نشان می دهد. در هریک از خانه های میوه نیز، یک هسته، در داخل مغز تیره رنگی جای دارد. در داخل این خانه ها مایع چسبنده تیره رنگی وجود دارد که عسل خیار شنبر نامیده می شود.
دانه فلوس ، سخت و شفاف، به رنگ بلوطی و محتوی رویانی زرد رنگ و واقع دریک آلبومن شاخی است. و مغز فلوس ، طعم شیرین و ناپسند دارد و تنها قسمت مورد استفاده میوه نیز می باشد. مقدار مغزی که به طور خالص از هر میوه به دست می آید، معادل ۱/۴وزن آن است.
برای استفاده از فلوس ، غلاف آن را کمی روی می کنند تا عسل آن خارج شود. معمولاً این عسل با روغن بادام مخلوط شده و به عنوان مسهل استفاده می شود البته می توان مغز این گیاه را با قند با در درجه حرارت معتدلی پخت که به آن فلوس پخته می گویند.
قسمت های مورد استفاده درخت فلوس
تمام قسمت‌های درخت فلوس مصرف درمانی دارد؛ ولی مهم ترین و شناخته شده ترین قسمت گیاه میوه‌ی آن است. بهترین نوع فلوس نوع سیاه براق آن است که دارای عسل شیرین و کم بو است. در هنگام مصرف باید آن را با آتش کمی گرم نمود سپس آن را شکسته و عسل آن را جدا کرد. آن گاه با روغن بادام مخلوط و استفاده نمود. اگر عسل آن قبل از گرم کردن گرفته شود، خاصیت دارویی آن ضعیف می شود.
نحوه کاشت و تکثیر درخت فلوس
تولید و تکثیر درخت فلوس اخیرا در ایران و در دانشگاه شیراز با موفقیت انجام شده است. مقاومت در برابر کم آبی و شوری خاک سرعت رشد بالا و امکان کاشت آن به صورت دیم از ویژگی های بارز گیاه خرنوب است.
ترکیبات شیمیایی فلوس
مغز فلوس دارای اکسی متیل آنتراكينون به مقدار کلی ۱.۵ درصد با ترکیب نامعین است به علاوه مواد مختلفی مانند مواد قندی، صمغ، اسانس و دانه آن دارای حدود ۲ درصد ماده روغنی است. خاصیت مسهلی فلوس مربوط به چند ماده شیمیایی است که از مشتقات آنتراكينون است.
بررسی نشان میدهد که برگ‌ها، گل ها، دانه، پوست و میوه‌ی گیاه فلوس دارای استرول ها، کرومون‌ها، فلاوونوئیدها، آنتراکوئینون‌ها، دیترپنوییدها، تری ترپنوییدها، کاتچین، فورفورال، کرومون، کریزوفانول، کریزوفانین است.
همچنین حاوی کلسیم، سدیم، آهن و منگنز، اسید آسپارتیک، اسید گلوتامیک و لیزین و دیگر اسید آمین‌های دروکربن های با زنجیره بلند، قند و تری گلیسریدها است. همچنین می تواند منبع مهم انرژی و غذایی برای انسان باشد.
خواص دارویی فلوس
- از نظر طب قدیم ایران کمی گرم و تر است
- یکی از بهترین داروها برای رفع یبوست است زیرا مصرف آن هیچ عوارضی ندارد، بنابراین برای زنان حامله و اطفال مناسب است.
- برای درد مفاصل و نقرس این گیاه را به موضع درد بمالید.
- برای کلیه ها مفید است مخصوصا آنهایی که کلیه‌شان سنگساز است، در صورت استفاده از آن مبتلا به سنگ کلیه نمی شوند.
- جوشانده پوست درخت فلوس اسهال خونی را رفع می کند.
- نرم کننده سینه است.
- برای باز کردن گرفتگی روده و دل پیچه، این گیاه را مخلوط با ریشه ختمی به کار برید.
- برای معالجه دیفتری، فلوس را با آب گشنیز مخلوط کرده و به بیمار بدهید تا غرغره کند.
- چون مصرف آن، ناراحتی و عوارض سوء ایجاد نمی کند، از این جهت غالبا برای اطفال و اشخاص مسن تجویز می گردد.
- كلسترول بد خون را کاهش میدهد و قند خون را کاهش می دهد.
در اکثر امراض گرم مزاج و یا صفراوی می توان از این مسهل استفاده کرد. ضمنا ملین سینه و دفع کننده‌ی فضولات زیادی اطراف اعصاب و از بین برنده‌ی ورم های گرم دهان و حلق و چنانچه با تمرهندی مصرف شود مسهل صفرا خواهد بود. ۱ تا ۲ فنجان مصرف این گیاه در روز و روزی ۲ فنجان تب را کاهش می دهد و باعث کشته شدن ویروس ها می شود.
صور دارویی فلوس
مغز فلوس به مقدار ۴ تا ۸ گرم به عنوان ملین و ۳۰ تا ۶۰ گرم به عنوان مسهل مصرف می شود. مقدار خوراک آن به عنوان مسهل برای اطفال، ۳ گرم بر حسب هر یک از سنین عمر است. گاهی به جای آن که مغز فلوس به طور خالص به کار رود، مخلوط آن را با قند (یک قسمت مغز فلوس و سه قسمت قند)، معادل ۴ برابر مقدار فوق به کار می برند.
استفاده از مغز فلوس برای درمان بیماری ها، بیشتر در طب عوام صورت می گیرد. از مغز فلوس ، عصاره آبی نیز تهیه می گردد که مقدار مصرف آن یک تا ۱۰ گرم است. در جنوب ایران مانند بلوچستان پرورش می یابد.
در بعضی نواحی به جای گیاه مذکور، مغز میوه دو گیاه دیگر به شرح زیر که هیچ یک از آن ها در ایران نمی رویند، مورد استفاده درمانی قرار می گیرد:
۱- .Cassia moschata H. B. K – این گیاه دارای ظاهر کلی گونه قبلی است و در امریکای مرکزی می روید. طول میوه آن کوتاه است و بر روی آن یک یا چند فرو رفتگی دیده می شود. مغز میوه آن دارای رنگ حنایی روشن و طعم قابض ملایم است.
۲- Cassia grandis L – این گیاه میوه ای بزرگ به طول ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر و به عرض ۴ تا ۹ سانتی متر دارد. از مشخصات کلی آن این است که ظاهری با انحنای کم، شبیه شمشیر دارد و به علاوه میوه آن به خلاف گونه اصلی، دارای شکل استوانه ای نیست بلکه مسطح است.
سطح خارجی میوه آن ناصاف و خشن است و قشر بیرونی میوه نیز در موقع لمس کردن به صورت ورقه های نازک از آن جدا می گردد. جدارهای داخلی میوه این گیاه که دانه های محصور در پولپ در آن جای گرفته، مجاور هم قرار دارند. مغز میوه آن، سیاه رنگ و دارای طعم تلخ و نامطبوع است. این گیاه در برزیل و برخی نواحی امریکای مرکزی می روید. مغز میوه آن مانند مغز میوه گیاه قبلی در اروپا مصرف ندارد.
C. reticulata Willd ، دارای ماده ای به نام رئين (rhe ine)، ( اسیدکاسیک Cassic acid) است که در مبحث روبارب (Rhubarbe) شرح داده شده است.
چگونگی استفاده دارویی گیاه فلوس در دیگر کشورهای جهان
برزیل: از این گیاه به عنوان ملین، ضد درد و ضد التهاب استفاده می شود.
هندوستان: از فلوس برای سوختگی، سرطان، تشنج، هذیان، اسهال، سوزش ادرار، صرع، سنگ مثانه، جوش، سفلیس استفاده می شود.
مکزیک: از این گیاه به عنوان ملین استفاده می شود.
پاناما: از فلوس برای کنترل قند خون و درمان برای دیابت استفاده میشود.
پرو: از این گیاه به عنوان قابض، ملین، ضد یبوست استفاده می شود.
ونزوئلا: از فلوس به عنوان قابض، ملین، ضد یبوست، استفاده می شود.
در دیگر نقاط جهان: از این گیاه برای یبوست، آنفولانزا، تومورها، استفاده می شود.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف فلوس
به علت این که این گیاه برای معده مضر است و به روده ها می چسبد و ایجاد دل درد و ناراحتی های روده می کنند بهتر است با مصطکی و روغن بادام خورده شود.
طرز استفاده و مقدار مصرف فلوس
اشکال مختلف مصرف این گیاه عبارتند از جوشانده، دم کرده، محلول، ضماد و… که مورد استفاده قرار می گیرد و از مغز آن عصاره آبی نیز تهیه می شود. مقدار مصرف آن در منابع طب سنتی از ۵ مثقال تا ۲۰ مثقال است.
برای استفاده از این گیاه که از تیره فرعی گل ارغوان است غلاف آن را کمی روی آتش گرم می کنند تا عسل آن خارج شود. معمولا این عسل با روغن بادام مخلوط و به عنوان مسهل استفاده می شود.
البته می توان مغز فلوس را با قند یا شکر مخلوط کرد و در درجه حرارت معتدلی پخت که به آن فلوس پخته می گویند.
جوشانده فلوس:
۱۰ گرم عسل فلوس را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و آن را صاف می کنند و به مریض می دهند.
البته برای بهتر کردن طعم آن می توان مقداری شربت گیلاس یا انجیر به آن اضافه کرد.
مربای فلوس:
۵ گرم عسل فلوس را با یک لیتر آب مقطر مخلوط کرده و سپس 125 گرم قند کوبیده به آن اضافه کنید بعد آن را حرارت دهید تا به آرامی آب آن بخار شود و به ۱۰۰ گرم برسد و غلیظ شود. این مربا مسهل بسیار خوبی است این مربا میزان مصرف آن (۵۰-۱۰۰ گرم در روز است).
گیاه خرنوب فوق العاده ست ..
باسلام مایه درخت فلوس توی حیاطمون داریم. چندسال هم هست که به گل میشینه اما همه گلهاش میریزه اگه میشه راهنماییم کنید. باتشکر