زیره (Carum Bulbocastanum)

نام فارسی: زیره

نام علمی: .Carum Bulbocastanum Koch

نام فرانسه: Gland de terre، Marron de terre، Chataigne de terre، Terre noix

نام انگلیسی: Kippernut، Tuberous caraway، Pig – nut، Earth chestnut، Arnut

نام آلمانی: Saukastani، Knollenkimmel

نام ایتالیایی: Terra noce، Pancaciolo

نام عربی: آاكثار (Akuithar)، تلغوطه، جوزارقم

زیره ، گیاهی است از تیره جعفری، علفی، پایا، بی کرک و دارای ریشه متورم به بزرگی یک فندق تا یک گردو که در مزارع غلات، اماکن بایر، چمن زارهای دامنه های کم ارتفاع کوهستان ها، مخصوصا اگر جنس زمین آهکی یا رستی – آهکی باشد می روید.

ساقه زیره راست، به ارتفاع ۱۵ تا ۷۵ سانتی متر و برگ های آن دارای بریدگی های نازک و ظریف است. گل هایی به رنگ سفید و مجتمع به صورت چتر مرکب، فاقد یا شامل انولوکر دارد. میوه آن قهوه ای مایل به زرد می باشد. ریشه متورم آن به قطر ۱ تا ۴ سانتی متر و دارای طعمی کم و بیش مشابه شاه بلوط است. بریدگی برگ های آن به پایه زیره سیاه نمی رسد.

خواص درمانی زیره

میوه معطر زیره ، بادشکن و دارای مصارفی شبیه زیره سیاه است ولی از نظر کیفیت به پایه آن نمی رسد. از آن برای معطر ساختن اغذیه نیز استفاده به عمل می آورند. ریشه متورم آن، سابق به عنوان قابض در رفع اخلاط خونی به کار می رفته است. از برگ آن می توان برای مصارفی شبیه جعفری استفاده به عمل آورد.

ریشه متورم این گیاه که تا عمق نسبتا زیاد خاک نفوذ می کند، طعم شیرین و کمی معطر دارد و می توان از آن برای مصارف تغذیه استفاده کرد.

محل رویش زیره

گیاه زیره در نواحی جنوبی ایران، بلوچستان وجود دارد.

نوع مفید دیگر زیره ، .Carum incrassatum Boiss است که در اسپانیا، بالئار، مراکش، تونس و الجزیره می روید. ریشه متورمی به بزرگی یک سیب زمینی که حجم متوسطه داشته باشد، دارد. ظاهر آن کم و بیش کروی، ناصاف و پوشیده از پوست سیاه رنگ است. دارای ۶۲.۱۲ درصد مواد هیدروکربنه، ۱.۳۴ درصد مواد چرب و ۷ درصد مواد ازته است.

آرد حاصل از ریشه خشک شده گیاه، ارزش غذایی زیاد دارد و حتی ارزش غذایی آن را معادل سیب زمینی می دانند. اعراب، آرد آن را با آرد جو مخلوط نموده، نوعی نان قندی تهیه می نمایند.