درمان سرطان با زعفران

اثرات درمانی زعفران در درمان سرطان های مختلف

اثرات درمانی زعفران در درمان سرطان های مختلف توسط محققان بررسی شده است. امروزه، سرطان، بیشترین عامل مرگ و میر در جهان است. هر سال بیش از ۶ میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند.

یکی از مقبول ترین راهکارها برای درمان سرطان، پیشگیری است که در آن از عوامل طبیعی یا شیمیایی به تنهایی یا به صورت ترکیبی استفاده می شود تا از پیشرفت سرطان در انسان جلوگیری شود.

گیاهان، سبزیجات و ادویه جات که در طب سنتی و طب عامیانه استفاده می شوند، به عنوان یکی از مهمترین منابع در توسعه دارو در پیشگیری از سرطان پذیرفته شده اند.

از آنجایی که بین اثرات درمانی زعفران و درمان سرطان ارتباط وجود دارد، مطالعات عمیق، جامع و همگرا روی شناسایی مکانیزم یا مکانیسم های دخیل در ویژگی های درمانی زعفران جهت تعیین اجزای فعال بیولوژیکی زعفران و انجام مطالعات انسانی به منظور تعیین کارایی آن در درمان و پیشگیری از سرطان ضروری است.

هزینه های بالای مربوط به زعفران می تواند به عنوان سدی برای استفاده در درمان سرطان با پیشگیری از آن مطرح شود. روش کشت درون شیشه ای می تواند دسترسی به مقدار زیادی زعفران را فراهم کند و هزینه آن را کاهش دهد.

در همین راستا، مطالعات مختلفی در ارتباط با فعالیت ضد توموری زعفران در مدل های سلولی مختلف انجام گرفته است. نتایج همه این مطالعات نشان می دهد که تکثیر، تمایز و حیات سلول های سالم، از زعفران تاثیر نمی پذیرد، در حالی که روی سلولهای بدخیم سرطانی نظیر سل لاین های سرطان انسانی در دوز بسیار کم میکرومولاری، اثر سیتوتوکسیته انتخابی دارد و این اثر مهاری، وابسته به دوز است.

عصاره زعفران قادر است به صورت موضعی و خوراکی، سرطان ایجاد شده به صورت مصنوعی را در شرایط درون تنی کاهش داده و رشد تومور را مهار کند. همچنین دوره زندگی حیوانات مورد آزمایش را طولانی تر کند.

یافته های اخیر نشان داده اند که زعفران و مشتقات آن می تواند بر درمان سرطان در بسیاری از مدل های in-vivo و in-vitro اثر بگذارد.

ترکیبات شیمیایی فعال زعفران خصوصا کروسین و کروستین، فعالیت ضدسرطانی مشخصی روی سلولهای سرطانی پستان، ریه، پانکراس و سلولهای لوکمی دارند. اغلب این مطالعات in-vivo روی اجزای موثره خالص زعفران متمرکز بوده است.

علاوه بر این مطالعات، آزمایشگاهی طراحی شده تا مکانیسم واقعی و اجزای موثره زعفران را در مقابل هر تیپ از سرطان بررسی کند. تفاوت های مشاهده شده در حساسیت به زعفران و اجزای آن بین سلول های توموری مختلف می تواند به خاطر وجود رسپتورهای سطحی مجزا، نقل و انتقال بین سلولی، تفاوت در جذب یا تفاوت در متد استخراج و تعیین سیتوتوکسیسیته آن باشد.

مکانیسم های مطرح شده برای زعفران در پیشگیری از سرطان

فرضیه های مختلفی در مورد عملکرد ضد توموری و ضد سرطانی زعفران و اجزای آن پیشنهاد شده است.

یکی از این مکانیسم ها برای عملکرد ضد سرطانی و ضد توموری زعفران و اجزای آن اثرات مهاری زعفران روی سنتز DNA و RNA سلولی است، بدون این که روی سنتز پروتئین تاثیری داشته باشد.

مکانیسم دوم پیشنهادی روی عملکرد ضد توموری زعفران و اجزای آن، اثر رادیکال زدایی زعفران است، اغلب اپو کاروتنوئیدها از واکنش رادیکال های آزاد با غشا سلولی جلوگیری می کنند که به ویژگی آنتی اکسیدانی آنها مربوط است.

سومین مکانیسم پیشنهادی برای فعالیت ضد توموری زعفران، تبدیل متابولیکی اپو کاروتنوئیدها به رتینوئیدها است. تبدیل اپو کاروتنوئیدها به ویتامین A پیش نیاز فعالیت ضد سرطانی نیست. اثر سیتوتوکسیک اپو کاروتنویید های زعفران از طریق ایجاد آپوپتوز است. پوشش دار کردن عصاره زعفران یا اپو کاروتنوئیدهای زعفران در ماتریکس پلیمری بی شکل، پایداری آنها را بهبود می بخشد و اثرات ضد توموری آنها را القا می کند.

پرتودهی با اشعه گاما برای زدودن آلودگی میکروبی از زعفران، تغییر مشخصی در اجزای اسانس زعفران ایجاد نمی کند، اما کاهشی ملایم در گلیکوزیدهای زعفران القا می کند و آگلیکون های موجود در محتوی کاروتنوئیدهای زعفران را افزایش میدهد. پایداری زعفران به پرتودهی می تواند توضیحی برای پتانسیل محافظتی زعفران در مقابل عوامل شیمیایی باشد.

چهارمین مکانیسم پیشنهادی در مورد اثرات ضد توموری زعفران به برهم کنش اپو کاروتنوئیدها با توپوایزومراز II (آنزیم دخیل در بر هم کنش پروتئین با DNA سلولی) نسبت داده می شود.

اثرات سیتوتوکسیک زعفران و اجزای آن در درمان سرطان

ثابت شده که گلوکوکانجوگیت های (Glycoconjugates) جدا شده از پیاز یا بنه زعفران و کالوس زعفران، موجب تورم و دگرگونی موضعی غشای پلاسمایی می شوند و از طریق جذب مایعات خارج سلولی سیتوتوکسیسیته ایجاد می شود.

لکتین های زعفران دارای اثرات ضد توموری هستند. عصاره زعفران و اجزای آن دارای آنزیم های سلولی مختلفی هستند که دارای اثرات ضد توموری اند و با اثر روی عملکردهای آنزیمی این تاثیر همراه می شود. درمان سلولهای توموری با زعفران منجر به افزایش در سطح ترکیبات سولفیدریل بین سلولی می شود و می تواند توضیحی برای تقویت سیتوتوکسیسیته زعفران باشد.