آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
اسکنبیل از تیره ی علف هفت بند ، چوبی، دارای ساقه های فراوان و محکم است. سفید رنگ و ساقه ی افراشته به صورت شاخه های درهم و انبوه با تقسیمات ثانوی شاخک‌های نرم، نازک، بندبندی، هستند.
نام فارسی : اسگنبیل
تیره: علف هفت بند Polyganales
نام علمی : Calligonum comosum
نام‌های دیگر: اسکنبول – بوتو – ارته – کاروک – رسو – اعطا – فق – فک.
در ایران چهار گونه اسکنبیل وجود دارد:
۱- اسکنبیل طبسی ( C.stenopterum).
۲- اسکنبیل ایرانی ( C.persicum)
۳- اسكنبیل کرمانی ( C.bunge).
۴- اسكنبیل هفت بندی ( C. polygonoides)
مشخصات اسکنبیل
گیاهی است از خانواده‌ی Polygonaceae، دارای گونه‌های مختلف می‌باشد. درختچه‌ای است به ارتفاع 5/1 متر با شاخه‌های باز، سفید و انشعابات فرعی باریک. برگ‌های آن بلند است و خیلی زود می‌ریزد، اغلب در مدت سال این گیاه بدون برگ به نظر می‌رسد. میوه‌ی آن تخم‌مرغی و به ابعاد 17-12*14-10 میلی‌متر است، سطح آن را 8-7 ردیف تارهای دو یا سه شاخه پوشانده‌اند، قاعده‌ی تارها به هم پیوسته است و به صورت بال باریک به نظر می‌رسند. این درختچه در ایران در مناطق آذربایجان، اراضی شنی جنوب میامی بین شاهرود، سبزوار و سمنان و همچنین در سیستان و بلوچستان دیده میشود.
ارتفاع این درختچه معمولا بین ۱ تا ۲ متر متغیر است. این گیاه، با ساقه های بدون کرک، سفید رنگ و به ضخامت ۴ سانتی متر است. دوره ی رشد و رویش آن از اسفندماه آغاز و تا اواسط فروردین ادامه پیدا می کند.
برگ ها اغلب حالت آویز به خود می گیرند و خیلی زود می ریزند. طول برگ حدود ۱ تا ۵ میلی متر است. شکل برگ‌ها باریک، کشیده و دراز است. گیاه اسکنبیل به دلیل شکل برگ‌هایش کمترین اتلاف آب و رطوبت دارد، خصوصا در فصل تابستان و هنگام خشکسالی.
گلهای آن ریز و سفید رنگ است. انبوه گل ها بر روی درخت از اواخر فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت ماه چهره بسیار زیبایی به بیابان میدهد.
میوه های اسکنبیل معمولا گرد، مژکدار به شکل انبوه که آرام آرام از خردادماه روی درخت ظاهر میشوند و در اواخر بهار به طور کامل شکل می گیرند.
رنگ های قرمز، صورتی و زرشکی میوه ها به طور انبوه بر روی ساقه ها مناظری بسیار زیبا و بدیع در بیابان ها و بر روی ماسه های روان، به وجود می آورند. میوه دارای تارهای نازک ابریشمی زیاد به شکل توپ که به راحتی توسط باد جابه جا می شود.
این گیاه به شکل درختچه است و با شرایط اقلیمی بیابانی بسیار خشک و کم آب، سازگار است. این درختچه از جایگاه ویژه ای در شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک، به ویژه تپه های ماسه ای و شن های روان برخوردار است. محدوده‌ی انتشار آن بسیار گسترده است، به طوری که در اغلب شنزارهای مرکزی ایران مانند اراضی شنی جنوب، شاهرود، سمنان، سبزوار، دامغان، سیستان و بلوچستان و… وجود دارد.
ریشه ی این گیاه دارای سیستم جذب رطوبت ویژه ای است که در شنزارهای مناطق خشک، تنها وسیله‌ی جذب کننده رطوبت است. سیستم ریشه ای گیاه اسکنبیل بسیار فعال است. این گیاه برای کسب رطوبت کافی مجبور است به طور مداوم انشعابات ریشه ای خود را به هر طرف گسیل دارد؛ بنابراین فعالیت شدید و حجم وسیع ریشه ها، اندام های هوایی این گیاه را در مقابل شرایط سخت محیطی محافظت می کند.
نسبت اندام های زیرزمینی (ریشه ها) به اندام های هوایی، نسبت ۱۰ به ۱ است. سیستم ریشه ای علاوه بر نقش فیزیولوژیک، گیاه را در مقابل بادهای سهمگین و طوفان های شنی حفاظت می کند.
انتشار این گیاه از مصر، عربستان و سوریه تا ایران، افغانستان و پاکستان است و در نقاط مختلف خشک و نیمه خشک کشور مخلوط با گونه های دیگر نیز دیده میشود. این درختچه علوفه بسیار مناسبی برای انواع دام مخصوصا شتر است.
این گیاه برای حفظ بیایان و جلوگیری از حرکت شن و ماسه بسیار عالی است. و معمولا در اطراف مزارع در بیابان ها کاشته می شود و به عنوان هیزم استفاده میشود.
همچنین به عنوان یک منبع غذایی مهم برای شتر، و نشانه ای از وجود آب شیرین استفاده می شود.
قسمت های مورد استفاده
ریشه و ساقه های جوان.
زنان در عربستان سعودی از جوشانده ی شیری رنگ شاخه های آن برای خوشبو کردن موهای خود استفاده می کنند. همچنین برای دباغی چرم و رنگ کردن پارچه مورد استفاده قرار می گیرد.
جمع آوری شاخه های جوان و استفاده از آن به عنوان سبزی سالاد و یا پودر برای اضافه کردن شیر به عنوان یک عامل طعم دهنده، میوه های خوراکی است. در کارخانه با قراردادن شاخه های این گیاه در کنار برنج و مخلوط آن با شیر و یا پختن ماهی به آنها طعم و بو میدهند.
ترکیبات شیمیایی:
گلهای آن دارای پروتئین است.
نحوه کاشت و تکثیر:
روش تکثیر اسكنبیل علاوه بر بذر توسط قلمه نیز صورت می گیرد.
خواص درمانی اسکنبیل
همچنین تحقیقات جدید در عربستان حاکی از مفید بودن این گیاه برای موارد زیر است:
بوته های جوان این گیاه باعث توقف فعالیت انواع مختلفی از باکتری‌ها: Astvelocox اورئوس، و Protais Vlujaris کاندیدا Bsudmuns Eriginoza , Allbeckanz می شود.
گیاه اسکنبیل اثری کشنده بر روی دو نوع از کرم‌ها فاسیولا ژیگانتیک نیز دارد. و همچنین تاثیر گیاه اسکنبیل بر کاهش قند خون مؤثر است.برگ‌های خشک و جویدن شاخه های جوان برای درمان دندان درد به کار می رود.
در یکی از متون طبی قدیمی به نام «کاغذ هيرست» آمده است که از میوه‌ی این گیاه برای لرزش هریک از اعضای بدن، به صورت ضماد استفاده میشود. این گیاه برای درمان بیماری های عصبی و روان پریشی مفید است. دم کرده‌ای شاخه های جوان با کمی آب، نوشیدنی مفیدی برای درمان مشکلات معده است. همچنین مفید بودن آن برای لثه ها و دهان از قدیم الایام به اثبات رسیده است.
جوشانده ریشه ی این گیاه همراه با کات هندی که مجددا جوشانده شود و قرقره‌ی آن در دهان برای التیام لثه های زخم و شل مفید است.
ریشه‌ی اسكنبيل
خواص درمانی: آن را خوب خرد کنید، بعد بجوشانید و آن را با کاتچو یا كات هندی مخلوط کرده و تواما و مجددا جوشانده و آب آن را در دهان بگیرید و قرقره کنید. برای التیام لثه‌های زخم و شل مؤثر است.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف
بدون مشورت با پزشک از این گیاه استفاده نشود.
تداخلات دارویی: مصرف همزمان با الكل موجب تشدید خواب آلودگی، سرگیجه و تاری دید، می شود.
سابقه ی تاریخی
استفاده دارویی از این گیاه از زمان‌های بسیار دور و در دوران مصر باستان و نزدیک به ۴۰۰۰ سال سابقه دارد.
