نخود کفتری (Cajanus indicus)

نام فارسی: نخود کفتری

نام علمی: .Cajanus indicus Spreng

نام فرانسه: Cajan، Ambrevade

نام انگلیسی: Congo pea، Cajan pea ،Pigeon pea

نام آلمانی: Catjang، Angolische erbse

نام ایتالیایی: Citiso dell Indie، Pisellod’ Angola

نام عربی: بسله هنديه (Bisillah hindi yah)، لوبيا سودانی

نخود کفتری گیاهی کوچک و درختچه مانند از تیره پروانه واران، به ارتفاع ۱.۵ تا ۳ متر و دارای شاخه های شیاردار و پوشیده از تارهای ابریشمی می باشد. برگ های مرکب از ۳ برگچه دراز و نوک تیز، با کناره های صاف ولی پوشیده از تارهای ابریشمی دارد. زائده های کوچکی در محل اتصال دمبرگ آن به ساقه دیده می شود که زود افت هستند. گل هایی به رنگ زرد با تزئینات ظریف از رنگ قرمز و گاهی کم و بیش ارغوانی رنگ دارد.

میوه اش نیام، به طول ۵ – ۷ سانتی متر و محتوی دانه هایی به درشتی یک نخود کوچک، به رنگ های زرد، قرمز تا قهوه ای و گاهی سیاه رنگ است. در نواحی مختلف جنوب آسیا و احتمالا در ایران بلوچستان پراکنده است و یا در این نواحی پرورش می یابد. دانه گیاه دارای ۲۰ درصد مواد پروتئینی، ۵۰ درصد مواد هیدروکربن دار و ۱ – ۲ درصد مواد روغنی است و به همین علت ارزش غذایی زیاد دارد.

چون مقدار درصد مواد چرب دانه نخود کفتری کم است، به مصارف استخراج روغن نمی رسد ولی اگر استخراج شود، روغنی روان، به رنگ زرد و به وزن مخصوص ۰.۹۲۰ در گرمای ۲۵ درجه از آن به دست می آید که در حرارت زیر صفر، انجماد حاصل می کند.

خواص درمانی نخود کفتری

دانه گیاه نخود کفتری ، طعم تند و اثر ضد کرم دارد و در درمان جذام موثر واقع می گردد. در رفع اولسرهای دهان، برونشیت، استفراغ و سرفه، اثر درمانی ظاهر می کند. برگ گیاه اثر ضد التهاب دارد. در بعضی از نواحی مانند ماداگاسکار، از کلیه قسمت های گیاه جهت رفع سرفه و دیسانتری، همچنین به عنوان مدر، قابض و التیام دهنده زخم ها از آن استفاده می شود. جوانه و گل های آن، سرفه را رفع می کند.

دم کرده میوه گیاه نخود کفتری به عنوان نرم کننده سینه و جوشانده برگ های آن در آب، جهت التيام زخم ها به کار می رود. شیره تازه گیاه نیز برای رفع خون روي ها مصرف می گردد. دانه گیاه را می توان قبل از رسیدن کامل، مانند نخود سبز مورد استفاده قرار داد. دانه های خشک آن نیز اگر مدتی طولانی در آب قرار گیرند و سپس پخته شوند می توانند به مصارف تغذیه برسند.

محل رویش نخود کفتری‌

جنوب ایران، بلوچستان. در جنوب ایران به نام ارهر موسوم است.