کیست پستان به توده ی غیرسرطانی بافتی گویند که ممکن است در غدد شیری (لبولها) و مجاری شیرها پدید آید.
خصوصیات کیست پستان
1. احتمال کیست پستان در تمام سنین است، اما غالبا کیست پستان در دوران یائسگی برطرف می شود.
2. از لحاظ حجم، وزن و اندازه در افراد فرق می کند.
3. اندازه کیست تخمدان در ایام مختلف فرق می کند به طوریکه در قبل از قاعدگی یا در هنگام قاعدگی کیست بزرگتر می شود.
4. گاهی قطر کیست های پستان تا ۲/۵ سانتی متر می رسد و گاهی در هر پستان یک یا چند کیست وجود دارد.
علايم كیست پستان
1. به هنگام لمس پستان، به پشت روی زمین می خوابد و یک دست خود را زیر سر می گذارد با دست دیگر دور پستان را لمس میکند و اگر چیزی غیر از غدد شیری به زیر دستش آید احتمال کیست یا توده و تومور می رود.
2. غالبا احساس درد در ناحیه کیست می کند گرچه در بعضی موارد دردی ندارد.
علت ایجاد کیست های پستانها
چون هورمون های مترشحه زنانه زن تعادلش به هم می ریزد مخصوصا هورمون های مترشحه تخمدان.
تشریح آناتومی پستان
قسمت عمده پستان از چربی پوشیده شده و در لا به لای چربی ۱۰ تا ۱۲ عدد غدد خوشه ای شکل که به غدد شیری معروف اند وجود دارد. هر غده به وسیله مجرایی به نوک پستان راه دارد. و در آنجا به گونه سر آبپاش به بیرون راه می یابد.
قبل از بلوغ، پستان دختر و پسر تفاوت چندانی ندارد و از پستان فقط نوک و هاله قهوهای آن نمایان است همین حالت برای مرد تا آخر عمر باقی می ماند ولی در زنان با ترشحات هورمونی پستان ها نیز بزرگ می شوند.پس پستان های زن از طریق هورمون ها و ترشحات تخمدانی به دستگاه تناسلی او وابسته است و در دوره زندگی جنسی زن در اثر اعمال فیزیولوژی، دستگاه تناسلی زن دچار تغییر و تبدیل می شود.با این که پستان ها در دوره بلوغ رشد می کنند و بزرگ می شوند ولی غدد شیری در سکون به سرمی برند.در دوره عادت ماهیانه زن، به موازات تغییرات هورمونی تخمدان ها، پستان ها نیز تغییراتی از خود نشان میدهند گاهی حساس و دردناک میشوند و گاهی آرامش می یابند.همچنین در دوران یائسگی که تخمدان ها از فعالیت بازمانده اند تغییراتی درشکل و ساختمان تخمدان ها به وجود می آید.
تشريح پستان ها در شیر دادن
غدد شیری درون پستان ها پس از تولد نوزاد به ترشح شیر می پردازد و شیری که ابتدا خارج می شود آبی و زرد رنگ است که شیر ماک(آغوز) گويند و بعدا سفید می شود.
متاسفانه بعضی مادران از دادن شیر ماک به طفل خوداری میکنند در صورتی که برای بچه تازه متولد شده غذایی بهتر از شیر مادر نیست.
چون، واکسن عمر بچه است و دارای ویتامین های زیادی است که به نوزاد جان تازه ای می دهد. و حکم مسهل را نیز دارد. و روده طفل را از مواد ناپاکی که از رحم مادر انباشته شده پاک می سازد. پس از مدتی به طور طبیعی که دوره شیرخواری کودک تمام شد غدد شیری پستان مادر از فعالیت باز می ماند و به حالت قبل از حاملگی باز می گردد.
وظیفه اصلی پستان ها تامین غذای نوزاد است. در حالیکه هیچ یک از شیرهای موجود در بازار قابل مقایسه با شير مقوی و خوب مادر نمی باشد.مادرانی که به نوزادان خود شیر می دهند کمتر از کسانی که به نوزاد خود شیر نمی دهند یا زنانی که اصلا نزاییده اند، به کیست پستان و سرطان پستان دچار می شوند.با شیر دادن به نوزاد در صورتی که منطبق با قوانین علمی باشد، هیچ نقصی متوجه زیبایی پستان های مادر نخواهد شد.
طبق آیات شریفه قران مجید شیر دادن تا بیست و دو ماه باید ادامه یابد ولی بر طبق نظر پزشکی جدید ۱۰ ماه تا یکسال کافی است.
اقدامات درمان کیست پستان در طب جدید
معاینه دقيق بالینی و عکسبرداری با روش ماموگرافی (پستان نگاری) و سونوگرافی (تصویربرداری فرا صوتی) که برای تشخیص نوع عارضه و مشخصات کیست انجام می شود.اگر کیست دارای درد بود پزشک داروهای تسکین درد میدهد.
درمان کوچکی پستانها
تجویز هورمونهای تخمدانی توسط پزشک برای دختر خانم هایی که از کوچکی پستان شکایت می کنند انجام میگیرد. چون ممکن است به دلیل کمبود ترشحات تخمدان ها باشد.
درمان بزرگی پستانها
برای بزرگی پستان ها هم جراحی پلاستیک انجام گیرد.
راه های جدید از جمله ماساژ، کرم ها، تجویز دارو و هیدروتراپی حذف می شود. چون اغلب این موارد، تلاشی بی اثر و هدر دادن هزینه است .
اصولی برای حفظ زیبایی پستانها
اندازه پستان ها به کارکرد غدد مترشحه داخلی به خصوص هورمون های مترشحه تخمدانها بستگی تام دارد.
۱. تغذیه مناسب در کار غدد درون ریز موثر است.
٢. دستور دیگر تهیه سینه بندهای مناسب است.سینه بند باید به اندازه پستان باشد. نه آن که سینه بند، سینه را بفشارد. و خانم هایی که سینه های بزرگ دارند حتی در موقع خواب هم باید از سینه بند استفاده کنند، چون در موقع خواب بزرگی پستان سبب کشیدگی پوست آن شده و به افتادگی پستان و بدقواره شدن آن می انجامد.
بعضی دختران از بستن سینه بند خودداری می کنند که باعث به خطر افتادن زیبایی آن می شوند.