آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر ۱۸ 
خارتوت یا انگورفرنگی گیاهی از تیرهی انگورفرنگیان که به شکل درختچه است در ایران چهار گونه دارد، به نامهای گالش انگور معمولی، انگورفرنگی تیره گل، انگورفرنگی شرقی، و انگورفرنگی قرمز.
نام های دیگر: انگورفرنگی، فرنگ اوزمومی، گالش انگورک، ریپ زوبروم، گالش انگور.
نام فارسی : خار توت
تیره : انگورفرنگیان
نام انگلیسی : Blackcurrant
نام علمی : Ribes nigrum
مشخصات گیاه
خارتوت سیاه یا انگورفرنگی سیاه نوع دیگری از این گونه است که شاخه های آن راست و ارتفاع آن به ۱/۵ تا ۲ متر می رسد. گیاه شاخه های چوبی دارد و بدون ساقه مرکزی است.
(انگورفرنگیان تیره ای از گیاهان گلدار دولپه ای شامل ۱۵۰ گونه است. این گیاه بومی مناطق معتدل نیمکره ی شمالی و رشته کوه آند است. انگورفرنگی ها درختچه ای و خاردار هستند و دارای میوه های سته هستند.)
برگهای آن معطر و بر روی شاخه های بلند گیاه به صورت یک درمیان جفت یا خوشه بیرون می آیند و برگهای آن بریده که پشت برگهای آن برجسته است، گلهای آن زرد کم رنگ و در بعضی سفید مایل به سبز از محور خوشه ها آویزان است و بعدا به میوهی ارغوانی تیره انگور فرنگی تبدیل می شوند.
خارتوت بیشتر در جنگل های مرطوب و عمق دره های جنگلی و دره های مرطوب می روید. این گیاه بومی مناطق معتدل نیمکره ی شمالی و رشته کوه آند است. میوهی آن اغلب به حالت خام و نارس خورده می شود.
در اروپا انتشار وسیعی دارد. در ایران نیز در جنگل های مرطوب شمال وجود دارد
قسمتهای مورد استفاده:
جوانه، میوه، برگ و روغن میوه
ترکیبات شیمیایی
در برگهای تازهی گیاه، اسید سیانیدریک. در میوه ی انگور فرنگی تیغ دار، قند (دکستروز و لوولوز)، اسیدهای آزاد، مثل سیتریک اسید، مالیک اسید و وینیک اسید. در میوهی نرسیده سوکسینیک اسید، کمی مواد آلبومینوئیدی، تانن و… یافت می شود. در تخم آن، مقادیری لعاب وجود دارد.
انگور فرنگی سیاه دارای ویتامینهای B | A قندها و مواد معدنی لازم برای بدن است.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
پوست و لایهی خارجی میوهی خارتوت سیاه را که در حدود ۴۰ درصد میوه را تشکیل میدهد، خشک می کنند و به صورت پودر در می آورند. این گرد به نام پکارین معروف است که ضد باکتری است و رشد باکتری های عامل اسهال را متوقف می کنند.
توصیه میشود که کنسانتره های شیرین شده ی انگور فرنگی را مصرف نکنید.
دم کرده ی انگور فرنگی:
۱۵ گرم برگ خارتوت نیاز دارید. برگها را داخل ۰/۵ لیتر آب نزدیک به جوش بریزید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس محلول را صاف و در طول روز میل کنید.
مهم تر این که در تهیه ی هر نوع دم کرده و جوشانده، بیشتر از میزانی که توصیه شده است استفاده نکنید.
خواص درمانی و طبیعت خارتوت
طبیعت میوه های انگور فرنگی سیاه سرد و خشک است.
خواص دارویی خارتوت به طور خلاصه عبارتند از: مدر، تسکین درد روماتیسم، درمان نقرس، ورم مفاصل، استسقا (آب آوردن اعضای بدن)، سنگ کلیه، درمان میگرن، سرفه های سخت و سیاه سرفه.
گلودرد، ورم لوزه، قطع خونریزی لثه، درمان یبوست، تقویت بدن در برابر عفونتهای ویروسی، سرماخوردگی، آنفولانزا، تبخال، باروری و آبستنی، بیماری های کلیه، مشکلات یائسگی، سنگ مثانه، روماتیسم و بهبود گردش خون.
همچنین خنک کننده، ملین و مسکن درد است. مزه ترش و معطر و خشک انگورفرنگی نشان از وجود مقادیر بالای ویتامین C و فعالیت آنتی اکسیدانی بالای آن است.
انگورفرنگی سیاه (خارتوت) برای جلوگیری از سرماخوردگی و عفونت گلوی کودکان مفید است. میوه، آب میوه و عصارهی آن دارای فعالیت ضد التهابی و ضد ویروسی قوی است.
در آلمان برگهای آن به عنوان مدر، سرد، خنک کننده و پاک کنندهی عفونت مصرف می شود.
اخیرا محققان سوئدی، دارویی ضد اسهال به نام پکارین از انگور فرنگی سیاه تهیه کرده اند.
دم کردهی برگها و سرشاخه ها خارتوت سیاه (انگور فرنگی) به عنوان مدر و برای تسکین روماتیسم بسیار مفید است. دم کردهی برگهای آن، قابض و برای درمان نقرس، ورم مفاصل، استسقا (آب آوردن شک) و سنگ کلیه بسیار مفید است.
دم کردهی برگهای این گیاه در درمان اغلب انواع میگرن ها و سرفه های سخت و سیاه سرفه مفید است. جوشاندهی آن را غرغره کنید، برای تسکین درد گلو، ورم لوزه و بند آوردن خونریزی از لثه مفید است.
در فرانسه حدود ۴۰ گرم از برگ های خشک خارتوت سیاه (انگور فرنگی) را در ۱ لیتر آب جوش دم می کنند و ۲ تا ۳ فنجان از آن را در روز می خورند، فنجان سوم هنگام خوابیدن خورده می شود، ادرارآور است و برای سنگ مثانه و روماتیسم مفید است.
سرخ پوستان پاسیاه (نام قبیله ای )از ریشه ی گیاه انگورفرنگی برای درمان بیماری های کلیه و رفع مشکلات یائسگی استفاده می کردند.
سرخ پوستان کری (نام قبیله ای)، از میوهی خارتوت یا انگورفرنگی برای بهبود باروری و آبستنی استفاده می کردند.
میوهی انگور فرنگی به علت لعابی که دانه های آن دارد، ملین و برای رفع یبوست مفید است.
آب میوهی خارتوت (انگور فرنگی) را می توان با توجه به استفاده های سنتی آن به عنوان تقویت کننده ی بدن در برابر عفونتهای ویروسی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا و زخمهای ویروسی مثل تبخال به طور منظم استفاده کرد.
در فرانسه جوانه های خارتوت سیاه (انگور فرنگی) را می خورند، عملکرد غده آدرنال را تنظیم می کند و برای درمان شرایط التهابی و آلرژیک مثل آسم تجویز می شوند.
روغن دانه ی انگور فرنگی برای کنترل التهاب در بیماری هایی نظیر آرتریت روماتوئید و ام اس مفید می باشد. میوه و برگ انگور فرنگی برای بهبود گردش خون به ویژه در مویرگها مفید است. آب یا عصاره ی انگور فرنگی را می توان به صورت روزانه و به مدت چند ماه برای کمک به بهبود مشکلات گردش خون مثل شکنندگی مویرگی و همچنین واریس استفاده کرد.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
زیاده روی در خوردن میوه ی انگور فرنگی مضر است و اختلالاتی را به وجود می آورد. توجه داشته باشید افرادی که ناراحتی معده یا روده دارند نباید از دم کردهی خارتوت استفاده کنند.
