زنبورعسل در زمستان
فعالیت هایی که زنبورعسل در زمستان انجام می دهد چنین است:
فعالیتهای زنبورعسل در دمای معینی امکان پذیر است (بین ۱۰ تا ۳۸ درجه سانتی گراد) و در دمای بالاتر کم کم فعالیتهای طبیعی آن متوقف می گردد مگر ندرتا برای انجام فعالیت به خصوصی مثلا آوردن آب و یا دفع فضولات. ولی مجموعه زنبورها که به صورت توده در داخل کندو زندگی می کنند قادرند درجه حرارت داخل توده را تنظیم و در حد مطلوبی ثابت نگهدارند.
در هنگام زمستان که درجه حرارت محیط پایین است گرمای وسط توده زنبور در حدود ۳۵ درجه سانتیگراد ثابت نگه داشته میشود. این امر به خاطر فعالیت ماهیچهای بدن زنبورها در سطح خارجی توده است که گرما را به طرف داخل توده می فرستند و بدن آنها به صورت عایقی مانع خارج شدن گرما از وسط توده می گردد.
برای انجام این فعالیت زنبورهای سطح خارجی توده مرتب با زنبورهای داخل توده تعویض جا کرده و با خوردن عسل و انجام حرکات ماهیچه ای قادر به تولید گرما می باشند.
در هنگام زمستان که زنبورها به صورت تودهای متراکم در می آیند ابتدا در قسمت پایین کندو و نزدیک سوراخ پرواز متمرکز می باشند ولی به تدریج با پیشرفت زمستان توده حرکت کرده و به طرف عقب و بالا نقل مکان می کند. در صورتی که کندو دو طبقه باشد به تدریج و در پایان زمستان توده زنبور به طبقه فوقانی و قسمت عقب آن منتقل می گردد.
در مواقعی که هوا خیلی سرد باشد زنبورهای سطح خارجی توده زمستانه، سر و قفسه سینه خود را به داخل توده فرو برده و فقط شکمشان در سطح توده واقع می شود. ولی با گرم شدن هوا مجددا توده از هم باز شده و فضای بیشتری را اشغال می کنند و با این عمل نیز درجه حرارت داخل کندو را تنظیم می کنند.
در خلال زمستان گرچه میزان تخم گذاری ملکه کاهش می یابد ولی اغلب مقداری تخم و نوزادان سنین مختلف در وسط توده زمستانه مشاهده شده است.