ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی: نوزادان و کودکان، انسان های خاصی هستند. آنها در چند سال آغازین زندگی خود بیش از تمام عمرشان می آموزند. در عین حال، وظیفه مهم ایجاد مامنی که کودکان بتوانند از نظر ذهنی، روحی و جسمی در آنجا رشد کنند، بر دوش والدین آنهاست. وظیفه ماست که به آنها محبت، گرما و راحتی بدهیم و افزون بر آن محرکهایی را در جهت رشد کنجکاوی شان فراهم کرده و به یادگیری مهارتهایی که برای آموختن آنها آمادگی دارند، علاقه مندشان کنیم.
روشهای مثبتی که ما برای رفتار با کودکان شرح خواهیم داد، به ویژه در سالهای آغازین زندگی کودک، مهم هستند.
تحسین و تقویت، در حالی که به او می آموزد، رفتار مناسبی داشته باشد، باعث هدایت کودک می شود. این دو روش همچون ابزار اصلی، برای انگیزش علاقه کودک به پیرامونش به شمار می رود. و رفتار خطرناک و یا ناخوشایند او را نیز کنترل خواهد کرد، زیرا ما بر این باوریم که تنبیه در زندگی کودک جایی ندارد.
هر کودکی از ابتدای زندگی اش موجودی منحصر به فرد است؛ ولی ظاهرا بعضی از آنها سخت تر، با محیط پیرامونشان سازگار می شوند. مشکلاتی که بسیاری از والدین تازه کار تجربه می کنند، ریشه در حالت جدایی آنها از کودکانشان، بی اطمینانی واغلب، صرفا خستگی آنها دارد. در باور آنها کودکان دیگر به ویژه کودکان همسایه پایینی کودکان آرامتری هستند و برایشان آسان نیست که خود را با دنیای درهم و بر هم، اغلب دوست داشتنی و گاهی تحمل ناپذیر کودکان، هماهنگ کنند.
از آنجا که رشد بیشتر کودکان، مراحل و الگوی معینی دارد، با گذشت چندین هفته یا ماه از تولد آنها والدین به خوبی در می یابند که باید انتظار چه چیزی از کودکشان داشته باشند.
دانستن این مساله نه تنها به شما اطمینان می دهد که رفتارهای خاصی را در سنهای معینی، انتظار داشته باشید، بلکه به خوبی خواهید دانست که این رفتارها زودگذر و موقتی هستند.
ولی با این همه، این دوران لحظات شیرینی چون دیدن سرلغزان کودک که شانه های شما می افتد، گریه های کودک، گامهای آغازین و نااستوار کودک، شیرین زبانی ها و خنده های کودک را نیز در بر می گیرد. بنابراین، بکوشید در عین تلاش برای کنار آمدن با این دنیای کاملا جدید، از کودکتان نیز لذت ببرید.
در این مقاله، درباره ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی و مسایل مشترک والدین در نخستین سالهای زندگی کودک، سخن میگوییم. بیشتر این مسایل، در واقع، مشکل خاصی نیستند، بلکه رفتارهای خاص مرحله رشد کودک هستند که والدین بیشتر، آنها را مشکل آفرین یا گیج کننده می یابند.
برای نمونه، بازی، پرتاب کردن و شکستن کودکان، مشکل نیست، بلکه یک تجربه یادگیری برای آنهاست؛ ولی در عین حال، می خواهیم که آن را کنترل کنیم تا برای خانواده کودک، زیاد خطرناک یا مشکل آفرین نشود. همچنین تمایل کودک به کشف کردن طبیعی است چون، کودک با نگاه کردن، لمس کردن و به دهان بردن اشیا یاد می گیرد. وظیفه ما این است که برای او فضای کافی برای تجربه کردن فراهم کنیم، در حالی که اطمینان داشته باشیم به خود و اشیا، صدمه ای نخواهد زد.
راه حل هایی که برای ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی پیشنهاد می کنیم، می توانند شما را برای اجرای دیدگاه ها و برنامه هایتان به عنوان والدین کودک، آماده کنند. و بدین منظور طرح شده اند که به شما اعتماد به نفس و مهارت ها و اطلاعات لازم را بدهند تا ضمن آنکه محیط و رفتار کودکتان را کنترل می کنید، از دوران خردسالی فرزندتان نیز لذت ببرید.
گریه میکند، گریه می کند، گریه می کند
یکی از کارهایی که کودکان به خوبی از عهده آن بر می آیند، گریه کردن است. تمام کودکان گریه می کنند، برخی بیشتر و برخی کمتر و چنین به نظر می رسد که نگرانی تمام والدین بر سر آن است که کودکشان کم یا زیاد گریه می کند. دیده شده است که میزان معینی از گریه کردن را یکی از والدین طبیعی تلقی می کند، ولی پدر یا مادر دیگری آن را بیش از حد آزار دهنده، می داند.
اجازه دهید پیش از آنکه راه حلهایی را برای گریه کردن کودک ارائه دهیم، واقعیتهای سودمندی را برای شما بازگو کنیم. و گریه کردن یکی از راه های طبیعی کودکان، برای برقراری ارتباط است. در حدود یکماهگی، گریه کودک شکل خاصی می گیرد به گونه ای که مادر می تواند صدای گریه کودک خود را از گریه کودکان دیگر تشخیص دهد و همچنین، بین گریه ناشی از گرسنگی، عصبانیت و بدخلقی کودک تفاوت بگذارد.
گریه کردن کودکان برای ورزش دادن ششهایشان نیست. تنفس تمام ورزشی را که ششهایشان به آن نیازمند است، انجام میدهد.
کودکان زیر سه ماه «لوس» نمی شوند. نوزادان، ابتدایی ترین برداشت از دنیا وارتباطات را، از پاسخهای اطرافیانشان به دست می آورند. اگر به آنها توجه محبت آمیزی شده باشد، این برداشت سعادتمندانه خواهد بود. بررسی دکتر ماری ورث در این مورد نشان می دهد که کودکانی که نسبت به گریه آنها به علت این باور غلط که توجه نشان دادن باعث لوس کردن کودک می شود بی توجهی نشان داده شده است، بعدا در سال اول زندگی، به دفعات بیشتر و به مدت طولانی تری گریه می کردند.
با این حال، یک کودک چهار یا پنج ماهه ممکن است، یاد بگیرد که برای جلب توجه گریه کند. این انسانهای کوچک، دوست دارند که با پدر و مادرشان و دیگر اعضاء خانواده باشند. بنابراین، وقتی در می یابند که وقتی صدا بزنند کسی پاسخ خواهد داد و تنها دست آویز برای صدا زدن، گریه کردن است، چرا چنین نکنند؟ این کار موثر واقع می شود؟
متعادل رفتار کنید.
فرض ما بر این است که شما می خواهید کودکتان احساس دوست داشته شدن و مورد توجه قرار گرفتن بکند، ولی از شما انتظار نداشته باشد که برده صدا زدنهای او باشید. این زمان است که باید معقول باشید. زمانی که می دانید خطری او را تهدید نمی کند، گرسنه نیست، خودش را خیس نکرده است، درد نمیکشد و بیمار نیست و شما تا می خواهید یک چرت کوتاه بزنید، بدخلقی می کند، بد نیست که چند دقیقه برای جلب توجه شما صبر کند. چند لحظه صبر کند تا گفتگویتان تمام شود و سپس به سراغ او بروید.
ولی اگر به شدت گریه می کند و فریاد میکشد و یا به هق هق افتاده است، هر چه در دستتان است، زمین بگذارید و بی درنگ به سراغ او بروید. پاسخ شما، بستگی به قضاوت شما دارد. موقعیت هر چه باشد، هیچگاه اجازه ندهید که نوزاد، زیاد گریه کند. با این حال، او باید یاد بگیرد که شما کمک رسان او هستید، نه برده و غلام حلقه بگوش او.
چگونه کودک بد خلق را آرام کنیم.
از ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی این است که بیشتر نوزادن، یک زمان «بد خلق شدن» دارند که معمولا در ساعت های معینی از روز فرا می رسد.
بیشتر مواقع، بدخلق شدن شکایت کردن به علت قولنج (دل) است که معمولا در حدود دو تا چهار هفته پس از تولد، آغاز می شود و پس از آن حدود سه ماهگی بدون هیچ دلیل مشخصی، ناپدید می شود. از روش های زیر، با آرام کردن کودکی که واضحا ناراحت است، استفاده کنید.
کودک را در یک پتوی سفت بپیچید و او را به پهلو در گهواره بگذارید. پشت او حوله لوله شده یا پتو بگذارید و یا پشتش را به دیواره کنار گهواره تکیه دهید. برخی کودکان، هنگامیکه در «گوشه» قرار می گیرند، احساس امنیت بیشتری می کنند.
کودک را حرکت دهید. این روش بسیاری از کودکان را راحت می کند. او را تکان دهد راه ببرید، روی صندلی متحرک بنشانید… (در مورد صندلی متحرک، اطمینان یابید که موارد ایمنی را رعایت کرده اید.)
هنگامی که کودک بدخلقی می کند، نوزاد را در ساک مخصوص نوزادان قرار دهید و بر پشت خود آویزان کنید. در حالیکه به کارهایتان می پردازید نوزاد را به این سو و آن سو ببرید.
اگر به نظر می رسد کودک، دچار قولنج (کولیک) شده است، او را روی شانه خود بگذارید و بر پشت نوزاد بزنید یا روی پایتان بگذارید و پشتش را بمالید.
او را با موسیقی آرام یا با نوار صدای آرام بخش خودتان (که ترانه ای می خوانید یا باصدای ملایمی سخن می گویید) آرام کنید.
پاهای کودک را در آب ولرم بگذارید. مطالعه ای که در مرکز نوزادان پرینستون انجام شد و در سال ۱۹۸۷ در کتابچه راهنمای والدین چاپ شد، نشان میدهد که این روش، در مورد بسیاری از کودکان مفید و موثر است.
به جسم کودک نزدیک باشید.
چه کودک گریه کند چه نکند، او را زیاد در آغوش بگیرید، تکان دهید و نوازش کنید؛ حتی اگر کودک می تواند به راحتی شیشه شیرش را نگه دارد، هنگام غذا خوردن او را در آغوش بگیرید. برای نوزدان بزرگتر نیز ترانه یا کتاب بخوانید. کودکان، نیازمند نوازش و نزدیکی جسمی هستند تا احساس کنند که آنها را دوست دارند.
او را به محیط پیرامونش علاقه مند کنید.
فرض کنیم، نوزاد شما اطمینان دارد که وقتی شما را صدا بزند بلافاصله به سراغش خواهید رفت، زیرا ما مطمئنا پیشنهاد نمی کنیم حتی در جای کاملا امن، او را به حال خود بگذارید و به گریه های او بی توجهی کنید. اکنون، برای کودک زمان آن رسیده است که کمی استقلال یابد و به جای آنکه کاملا برای سرگرم شدن و برانگیخته شدن به شما وابسته باشد، یادبگیرد که هر از چند گاه بتواند خود را سرگرم کند.
اسباب بازی های مطمئن زیادی وجود دارند که می توانید در گهواره کودکتان بگذارید؛ ولی ما پیشنهاد می کنیم که پس از مدتی، تعداد آنها را کاهش دهید. بسیاری از آنها برای نوزادانی طراحی شده اند که هنوز نمی توانند، بنشینند و تنها با نگاه کردن به آن سرگرم می شوند.
نوزادان، از ماشین ها و اسباب بازی هایی که حرکت می کنند، لذت می برند. آنها دوست دارند که به صورتکها نگاه کنند و شما می توانید عکس های مجله ها را به دیواره گهواره بچسبانید.
اطمینان یابید که اسباب بازیها به اندازه کافی نرم هستند و مزاحم خواب کودک نمی شوند. همچنین، از آنها نمی تواند به عنوان پله برای بیرون رفتن از گهواره استفاده کند (در مورد کودکانی که این کار را یاد گرفته اند).
به او بفهمانید که وقت خواب است.
گاهی پیش می آید که شما هر کار ممکنی را کرده اید و مطمئن هستید که کودک هیچ مشکل جسمی یا بیماری ندارد، ولی با این حال زمانی که او را در گهواره می گذارید، گریه می کند؛ در این موارد، برنامه زیر را اجرا کنید: او را تکان دهید، آرام کنید و مهربانانه در گهواره بگذارید و به پشتش بزنید. اتاق را ترک کنید.
اجازه دهید که برای ده پانزده دقیقه گریه کند و سپس، برگردید و دوباره همان کارهای آرام کننده را تکرار کنید. دوباره اتاق را ترک کنید و ده پانزده دقیقه دیگر صبر کنید و دوباره همان برنامه را تکرار کنید.
بدین ترتیب، کودک یاد خواهد گرفت که این کارها به معنای آن است که هنگام خواب فرا رسیده است و شما انتظار دارید که او بخوابد.
یک گام جلوتر بروید.
در مورد نوپایانی که کلماتی را خوب می فهمند و آنها را به کار نیز می گیرند، می توانید با استفاده از کلمات، رفتارهای مناسب را تقویت کنید و گریه های غیر لازم را در آنها به حداقل برسانید.
درباره ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی مانند غذانخوردن، نرفتن به رختخواب و … به پارت های بعدی این مقاله که اختصاصی به آنها پرداخته اند، مراجعه کنید.
هنگامی که کودک زبان شما را به خوبی می فهمد، وقتی که گریه نمی کند به گونه ای مهربانانه به او توجه کنید.
اگر نوازشهای خود را برای موقعی که کودک خوشحال نیست، نگاه دارید، بزودی کودک احساس نیاز بیشتری به گریه و شکایت خواهد کرد. احتما، به محض آنکه گریه را متوقف کرد و مطابق میل شما رفتار کرد، به او توجه مثبت نشان دهید. و هنگامی که برای جلب توجه گریه میکند، روش هایی همانند نادیده گرفتن سنجد که پیش از این، بکار ببرید. قاطع باشید و حرف خود را گونه ای بگویید که کودک احساس کند واقعا جدی می گویید.
اگر کودک، به گونه غیر معمول و دور از انتظار شما، به طور مداوم گریه می کنید را معاینه کنید، زیرا ممکن است ناراحت یا حتی بیمار باشد. اگر گریه کردینا بود، توصیه می کنیم که با پزشک متخصص اطفال، مشورت کنید.
ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی از گهواره بیرون خزیدن
احتمالا، نخستین باری که کودکتان از گهواره بیرون آمده است، حتی اگر به خو آسیب نزده، شما بی اندازه نگران شده اید. مواردی از این دست را بعضی از کودکان انجام می دهند، درحالی که کودکان دیگر حتی به نظر نمی رسد که به فکرشان رسیده باشد.
پسر بچه کوچکی را می شناختیم که می توانست از دیواره گهواره اش بالا رود و بیرون بیاید، درحالی که خواهرش حتی در سن چهار سالگی بدون اجازه از تختخواب بزرگش بیرون نمی آمد.
اگر نوزاد با کودک نوپای شما از گهواره اش فرار می کند، باید در صورت امکان، از آن جلوگیری کنید و در غیر اینصورت، شرایطی را فراهم کنید که به کودک، آسیبی نرسد.
روش های جلوگیری
روش هایی که در زیر می آیند، برای جلوگیری از فرار کودکان هجده ماهه یا کوچکتر، از گهواره است.
تشک را پایین بیاورید. اگر تشک گهواره تنظیم شدنی است، پیش از آنکه کودک به فراراز گهواره علاقه مند شود، تشک را پائین بیاورید.
. گهواره را زیباتر کنید. گهواره را به مکانی تبدیل کنید که کودک بتواند از آن لذت برد. از رو تشکی های رنگین و اسباب بازیهای که کودکان از تماشای آنها لذت می برند استفاده کنید.
از نگاه داشتن در گهواره به عنوان تنبیه استفاده نکنید و هنگامی که کودک بیدار است، او را بی علت در آن نگه ندارید. کودک باید دریابد که ماندن در گهواره صرفا به معنای خوابیدن است.
پله های کودک را از او بگیرید. زمانی که کودک آنقدر بزرگ شده است که سرش درمیان میله های گهواره گیر نمی کند، کناره های گهواره را بردارید. همچنین حیوانات پشمی بزرگ و اسباب بازی ها را که کودک می تواند، زیر پایش بگذارد و به عنوان وسيله فرار استفاده کند، از گهواره بیرون بیاورید.
به کودک، نه! بگوييد.
نخستین باری که کودک می کوشد از دیواره گهواره بالا برود، با صدای قاطعی به او بگویید که این کار او پذیرفتنی نیست. به او بگویید. “نه!” سپس، او را به داخل گهواره برگردانید و به او بگویید، باید آنجا بماند. نوزادان در حدود هشت ماهگی فهم گفتار و کلمات را آغاز می کنند و پیش از آن نیز لحن صدا را می فهمند.
چگونه صعود کننده را شکست دهیم!
اگر کودک شما بالا رفتن از گهواره را آغاز کرده است و شما نمی توانید او را از این کار باز دارید، پیشنهادهای زیر، شما را یاری خواهد کرد.
و اتاق را امن کنید. بالا رفتن نوزاد از گهواره، وقتی شما در کنارش نیستید، می تواند خطرناک باشد.
بکوشید با گذاشتن متکا و تشک در اطراف گهواره، زمین پیرامونش را نرم کنید و یا مانند یکی از خانواده هایی که ما می شناسیم، تشک گهواره را روی زمین بگذارید.
اتاق را تبدیل به گهواره کنید! خانواده دیگری به دلیل اینکه کودکشان عادت داشت از میز بالا برود و آن را روی خودش بیاندازد میز را به دیوار پیچ کردند.
گهواره را با تختخواب عوض کنید. اگر چه ما معتقدیم که نوزادان نباید در تختخواب بخوابند، ولی در این مورد شما چاره ای ندارید، زیرا امنیت، در درجه اول اهمیت قرار دارد.
هنگامی که محل خواب کودک را از گهواره به تختخواب تغییر می دهید، آن را به صورت رویداد بزرگی وانمود کنید. کودک را به شدت تحسین کنید و بر اینکه رشد بیشتری یافته است، تاکید کنید. به طور دقیق، قوانین خوابیدن در رختخواب را تعیین کنید و در چند روز اول تا تثبیت رفتار جدیدش . او را زیر نظر بگیرید.
از تقویت مثبت استفاده کنید. هر بار وارد اتاق شدید و دیدید که کودک بیدار است و هنوز در گهواره اش است، در تمجید از کار خویش به شدت اغراق کنید.
کودک را زندانی نکنید. ما هیچ گونه زندانی کردن کودک را، مانند تور بالای گهواره که جلوی بالا رفتن او را از گهواره می گیرد، پیشنهاد نمی کنیم. این کار می تواند از نظر جسمی و روانی به کودک صدمه بزند.
دست زدن، به دهان بردن، کنجکاوی کردن
کنجکاوی کار نوزادان است. در ابتدایی ترین ماه های زندگی، نوزادان از راه دیدن و شنیدن یاد می گیرند. یک نوزاد سه ماهه، زمان زیادی را صرف بررسی اشیاء پیرامونش می کند. رنگ های آبی و قرمز را بیشتر دوست دارد و به خصوص به صورت ها و چشم های حیوانات علاقه نشان می دهد.
هنگامی که دستهایش را کشف می کند انها را وارسی می کند، به تدریج کنترل آنها را یاد می گیرد، و با بکارگیری آنها اشیا را از نزدیک بررسی می کند. او دوست دارد که اشیا را با دستها، پاها و دهانش لمس کند.
کودک بطور متوسط پنج تا هفت ماهه می تواند سرش را بچرخاند، بدنش را عقب ببرد و با استفاده از توانایی جدیدش در نشستن، دنیا را از دریچه تازه ای نگاه کند.
رشد بینایی اش به او اجازه می دهد که اشیا دورتر از چند متر را نیز ببیند و به طور کلی دست ها و چشم هایش به قدری با یکدیگر هماهنگ شده اند که می تواند اشیاء کوچک نزدیکش را بردارد.
با گذشت چند ماه، علاقه شدیدش به محیط اطراف نه تنها با افزایش مهارت دستانش، بلکه با حرکت به این سو و آن سو نیز برانگیخته می شود. اکنون، نوزاد “نوبا” شده است.
در این مرحله، شما به عنوان والدین کودک، یکی از سخت ترین و در عین حال، لذت بخش ترین دوران های زندگی را آغاز کرده اید.
این انسان کوچک باید در برابر آسیب های محیط، محافظت شود و محیط نیز باید در برابر این انسان کوچک، محافظت گردد. در ضمن آنکه وظیفه دارید کودک را سالم و سلامت نگه دارید، باید همچنین بکوشید تا کنجکاوی او را برانگیزید و تشویق کنید؛ زیرا ماههای آغازین، نقش حیاتی در رشد فکری کودک دارند.
محیط را امن کنید.
از ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی، یاد گرفتن و کشف کردن است، باید مکان امنی را برای او فراهم و از نظر ایمنی، بازرسی کنید.
مکان هایی را که کودک در آن به گردش خواهد پرداخت وارسی کنید و اشياء خطرناک را از آنجا خارج کنید. اشیا نا مطمئن را از دسترس او دور نگه دارید {گزارش شده است که ۸۰٪ مسمومیت های اتفاقی} منظور اینست که به منظور خودکشی خورده نشده اند در مورد کودکان ده تا سی ماهه اتفاق می افتد.) فهرستی از شماره تلفن های ضروری آماده کنید. این فهرست، باید در بردار شماره تلفن پزشک کودکتان، مرکز کنترل سموم، بیمارستان، پلیس، آتش نشانی باشد. همچنین، باید احیای قلبی – ریوی را نیز یاد بگیرید.
به موقعیت ها و مکانهای زیر، توجه ویژه ای داشته باشید؛ زیرا باعث بروز حوادث هستند. آنها را هیچگاه تا زمانی که به دقت وارسی نکرده اید، مطمئن نپندارید:
پریزهای برق، سیم های بدون پوشش، قفسه های خانه ، کابینت آشپزخانه، کمد داروها، توالت ها، پله ها، درهای بیرونی، اجاق ها و مکانهایی که در آن آتش برافروخته می شود، لبه های تیز مبل، اشیاء کوچک، اشیاء یا مبلمانی که محکم نیستند و اگر کشیده شوند، روی کودک می افتند، لوازم الکتریکی، کمدها و درهایی که خود به خود قفل می شوند، شیرهای آب و گیاهان. تمام این موارد را چه داخل ساختمان و چه خارج ساختمان باشد، وارسی کنید.
به کودک خود یاد بدهید که چه چیزی خطرناک است و چه چیزی نیست. حتی پیش از اینکه نوزادی بتواند کلمات را در یابد، می توانید از آنها، برای توجه دادن به خطر استفاده کنید. برای نمونه، اگر به سوی اجاق می رود، او را عقب بکشید با لحن محکمی بگویید: نرو، داغه! اگر او در حال بازی با پریز برق است، او را عقب بکشید و با لحنی جدی به او بگویید: نکن، برق تو رو میگیره! با آنکه او کلمات را نمی فهمد، ولی لحن صدای شما نشان میدهد که او در حال انجام کاری است که شما دوست ندارید.
جایگزین کنید.
کودک به محیطی برانگیزاننده، جالب و امن نیازمند است. کتاب بورتون وایت، به نام سه سال اول زندگی، یکی از کتاب های عالی در این زمینه است. این کتاب، به شما نشان می دهد که از کودک در حال رشدتان، چه انتظاری داشته باشید و پیشنهادهایی را ارائه می دهد که چگونه رشد را به حداکثر برسانید. در هر مرحله از رشد که کودکتان در آن قرار دارد، با او به طور طبیعی سخن بگویید (یعنی با لحن عادی روزمره تان صحبت کنید) و اشیاء و فعالیتهای اطراف کودک را نامگذاری کنید.
نوزادان: بی تردید، از آغاز به محرک های دیداری و شنیداری و پس از آن، به تدریج به اشیایی که در دست می گیرند، پاسخ خواهند داد . از آنجا که نوزاد کودک بتواند فکرش را روی آنها متمرکز کند. اشياء معمولی خانه، مانند فنجان توپهای پلاستیکی و یا حلقه های لاستیکی، برای این کار مناسب هستند.
نوپایان: هنگامی که نوزاد، خزیدن را آغاز می کند، هر شیئی، به صورت هدف برای کودک در می آید؛ برای او تمام دنیا، زمین بازی است. به یاد داشته باشید که فعالیت های کودک را زیر نظر بگیرید و آغازگر آنها باشید.
فضایی ایجاد کنید که کودک بداند متعلق به اوست، مانند قفسه، اتاق، کشو، ی مکان هایی هستند که خارج از محدوده تعیین شده قرار دارند، قانونی بگذارید که کودک فقط با همراهی یک فرد بزرگسال به آنجا وارد شود. برای مثال، کوردی خردسالی که سالی نام دارد، می تواند همیشه همراه مادرش به دفتر کار مادرش وارد شود.
از آنجا که اغلب به آنجا می روند، کل محدوده برای کودک ممنوعه نیست و بنابراین، محیط بطور غیر معمول برای این کوچولوی کنجکاو، جاذبه نخواهد داشت. در آنجا همیشه، یک کشو پر از کاغذ باطله برای پاره کردن و یک توپ برای بازی کردن وجود دارد.
اسباب بازی ها را عوض کنید. هیچگاه در یک زمان، سر کودکتان را با اشيا تحریک کننده متعدد، شلوغ نکنید. (هر روز در جای مخصوص کودک که در بالا اشاره شد)، چند شیئی جدید بگذارید و آنها را به طور مرتب عوض کنید. او را تماشا کنید تا ببینید کدامیک از کارها را بیشتر دوست دارد انجام دهد. به او راه حل های دیگری ارائه دهید تا مهارت های در حال رشدش را تمرین کند.
مهارت را با کودک تطبیق دهید. هنگامی که کودک مهارت های جدیدی می آزماید، روش مطمئنی را به او نشان بدهید تا آنها را تمرین کند. برای نمونه، می توانید با گرفتن دست های کودک و بالا و پایین بردن او از پله ها با کمک به بالا رفتن از مبل یا وسیله دیگر، او را راهنمایی کنید. بگذارید، به طور دقیق بداند که از کجا می تواند بالا برود و از کجا نمی تواند.
کودکان نوپا، دوست دارند که اشیا کوچک را از روی زمین بردارند و در داخل ظروف بگذارند. می توانند، قایم باشک و یا بازی هایی دیگری انجام دهند. دوست دارند کتاب “بخوانند، یعنی به شکل های کتاب نگاه کنند و صفحات کلفت کتاب را ورق بزنند. دوست دارند، عکس اشیاء و حیوانات آشنا را نگاه کنند و هنگامی که اسم آنها را به او می گویید به آنها دست بزنند. از قوام، اندازه و شکل اشيا لذت می برند. آنها واقعا کنجکاو هستند.
کودک یک ساله یا بزرگتر: دراین سن، کودکان به ویژه به اسباب بازی ها و اشیاء دیگری که متحرک اند، علاقه مند می شوند. چرخ، توپ، جعبه های متحرک و ورق زدن را دوست دارند. از در آوردن چوب پنبه، خالی کردن ظرفی در ظرف دیگر، روی هم گذاشتن و ساختن و البته، لگد زدن و خراب کردن هر چه شما و او ساخته اید، لذت می برد. به سوار کردن اسباب بازی ها روی یکدیگر و چکش زدن، هل دادن و کشیدن و راه بردن ماشین های اسباب بازی، علاقه دارد. دوست دارد کتابهایی را که برایش می خوانید، تجربه کند. وظیفه شماست که یاری رسان او باشید و تشویقش کنید.
بیندیشید!
کودک نوپا دوست دارد کنجکاوی کند و به هر شیی دست یافتنی دست بزند؛ ولی شما نمی خواهید که کنجکاوی اش به صورت یک مشکل دائمی در بیاید. گاه، کنجکاوی اش گیج کننده است. به طوری که ساده ترین شیء او را به هیجان می آورد؛ ولی اسباب بازی هایی که متخصصان ساخته اند، توجه او را جلب نمی کند.
بسیاری از اوقات، والدین اسباب بازی هایی خریداری میکنند که کودکان هنوز برای آنها آمادگی ندارند. اگر شما چنین کاری کرده اید، آنها را از دسترس کودک خود خارج کنید و هنگامی که با علاقه بیشتری به سوی آنها می رود، دراختیارش قرار دهید. اگر کودک خردسال شما، دوست دارد با اشیایی بازی کند که شما نمی خواهید (مثلا لوازم آرایش)، باید قوانینی را به اجرا در آورید.
روشن سخن بگویید. قاطعانه، به وضوح و به گونه ای آرام به کودک بفهمانید که با چه چیزی باید بازی کند و با چه چیزی نمی تواند. حتی اگر خیلی اصرار کرد، قوانین را تغییر ندهید.
هیچ گاه کاری را که فردا ناچار به متوقف کردن آن خواهید شد، آغاز نکنید. همه ما این کار را می کنیم و برای آنکه خودمان را در حال حاضر، از شر کودک خلاص کنیم، به او اجازه می دهیم که با چیزی بازی کند. ممکن است، ما گرفتارو خسته یا بی حوصله باشیم؛ ولی به یاد داشته باشید که فردا نیز او به سراغ همان اسباب بازی خواهد رفت و منصفانه نیست که بداخلاقی کنیم. بکوشید ثابت قدم باشید. از همان آغاز با او قاطعانه رفتار کنید تا بدین ترتیب، زمینه و مشکلی در آینده برای او ایجاد نشود.
توجه او را به سوی دیگری جلب کنید. هنگامی که کودک برای بازی بسوی شیئی نامناسبی می رود، قاطعانه، نه! بگویید و در همان زمان، شیئی دیگری را به عنوان جایگزین به او بدهید. بیشتر کودکان، تنها در پی اشیائی هستند که به آن نگاه کنند یا آن را لمس کنند و اگر شما شیء دیگری را به او بدهید، می توانید با صلح و صفا او را به سوی دیگری جلب کنید.
اگر کودک، آنقدر بزرگ شده است که دریابد چه کاری باید و چه کاری نباید انجام دهد، ولی بدرفتاری می کند، صرفا پی آمدهای کارش را به او نشان دهید و البته، به یاد داشته باشید که گهگاه، پسرفت نیز وجود خواهد داشت. اگر او می داند که چه کار خارج از مقررات است، ولی باز هم بر انجام آن پافشاری می کند، روش های زیر می توانند مفید باشند.
درباره کارهایی که کودک اجازه دارد، وکارهایی که اجازه ندارد، انجام دهد، کاملا قاطع و روشن باشید.
با خودتان جایگزین هایی همراه داشته باشید. هنگامی که می خواهید به محیط جدیدی مانند اتاق انتظار یاخانه یک دوست بروید، وسایلی مانند کتاب با اسباب بازی، به همراه خود ببرید تا کودک خود را مشغول نگه دارید.
هنگامی که او بر دست زدن یا برداشتن چیزی خارج از برنامه اصرار می ورزد، دست او را محکم بگیرید و قاطعانه، نه بگویید. سپس، به هیچ ترتیبی، تسلیم نشوید و به اجازه لمس آنرا به او ندهید. بکوشید، فعالیت دیگری را جایگزین آن کنید و یاد بسپارید که کلید درست انجام دادن این کار، ثبات قدم است. در صورت لزوم، او را به جای دیگری که بتوانید توجه او را به چیزی دیگری جلب کنید و یا کار دیگری برای او تدارک ببینید، ببرید.
مقاومت کردن را به او آموزش دهید. دستش را بگیرید و به یک شیء ممنوعه نزدیک کنید، سپس، قاطعانه نه! بگویید و دستش را عقب بکشید. این کار را سه یا چهار با انجام دهید. حتما اگر بار دیگر توانست از دست زدن به اشیاء خودداری کند، او را شدید تشویق کنید.
از محرومیت موقت استفاده کنید. اگر کودک خردسال شما از اجرای دستوراتتانخودداری می کند و بر انجام تمام کارهایی که او را منع کرده اید، اصرار می کند، به او بگویید: «وقتی که به تو گفتم که به لامپ دست نزن گوش نکردی. بنابراین جریمهات انجام دهد. اینه که یک دقیقه بی حرکت همونجا بشینی.» سپس، حتما نظارت کنید که این کار را .
انداختن، پرتاب کردن، سر و صدا راه انداختن
از ابتدایی ترین مشکلات دوران کودکی ، نوزادی که اشیاء را پرت می کند، می اندازد و سرو صدا راه می اندازد، در واقع، در حال نشان دادن رفتاری طبیعی است. او در حال کشف دنیای پیرامونش و یادگیری علت و معلول ها و در همان زمان، ابراز وجود خودش است. در حدود سن شش ماهگی، بیشتر
نوزدان دان مهارتهای دستی را یاد میگیرند و شروع به آزمایش می کنند. می خواهند بدانند اینکار را بکنند، چه می شود؟ اگر شما بیش از اندازه، در پاسخ به پرتاب کردن، باختن و سروصدا راه انداختن کودک، شدت عمل نشان ندهید، به احتمال زیاد، او ازکارها برای جلب توجه شما استفاده نمی کند و این رفتارها نیز می گذرند.
به یاد بسپارید که کودک، نمی خواهد شما را آزار دهد، گر چه گاهی چنین به نظرمی رسد. او صرفا می خواهد سرگرم شود.