آیدانا | شما آنچه هستید که میخورید
کاربر 21 
نام علمی: .Aspidosperma Quebraco – blanco Schlechtl
نام فرانسه: Quebracho blanc
نام انگلیسی: White Quebracho
نام عربی: کبراخو (Kebrakho)
Aspidosperma quebraco – blanco درختی است از تیره خرزهره، بزرگ و زیبا که قطر تنه آن به ۶۰ سانتی متر تا یک متر می رسد. ساقه آن سخت و محکم است به طوری که حتی با تبر نیز به اشکال قطع می گردد (علت وجه تسمیه آن به Quebacho، که به معنای خرد کننده تبر است). شاخه های باریک این درخت، حالتی آویخته شبیه بید مجنون دارد. برگ های آن ضخیم و گل های آن نر – ماده، مرکب از تقسیمات ۵ تایی و مجتمع به صورت گرزن های انتهایی است.
این درخت، در برزیل، ارتفاعات ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ متری کوردیلیر، جزایر آند، اکواتر، کلمبیا، آرژانتین و دره کاتامارکا (Catamarca) می روید. قسمت مورد استفاده این درخت، پوست ساقه و شاخه های آن است که طعمی تلخ شبیه طعم گنه گنه دارد.
ترکیبات شیمیایی Aspidosperma quebraco – blanco
از پوست درخت Aspidosperma quebraco – blanco، ۶ الكالوئيد به نام های مختلف آسپیدوس پرمین (aspidospermine)، آسپیدوس پرماتين (aspidospermatine)، کبراکین (quebrachine)، پیدوزامین (aspidosamine)، هیپوكبراكين (hypoquebrachine) و کبراکامین (quebrachamine)، توسط دانشمندانی مانند Thomas Pé ron در سال ۱۸۷۸ (الكالوئیدسوم)، Fraud (الكالوئيد اول) و D. Hesse در سال ۱۸۸۲ (بقیه ۴ الكالوئيد دیگر) از درخت مذکور استخراج گردید. این الكالوئيدها خاصیت سمی، مشابه Strychnosها دارند.
E. Fourneau و H. J. Page (در سال ۱۹۱۳) برای کبراکین، اثری مشابه یوهمبین تشخیص دادند. Tanret از پوست این درخت نوعی ماده قندی به دست آورده که آن را كبراكيت (quebrachite) نامید. الكالوئيدهای مذکور در همه واریته های گیاه وجود ندارد به طوری که بعضی از این گیاهان ممکن است واجد ۳ الكالوئيد باشند.
آسپیدوس پرمین (Aspidospermine)، الكالوئیدی به فرمول C۲۲H۳۰N۲O۲ و به وزن ملکولی ۳۵۴.۴۸ است. در پوست درخت Aspidosperma quebraco – blanco و انواع دیگری از گیاهان تیره خرزهره به شرح زیر وجود دارد و استخراج شده است:
- .Vallesia dichotoma Ruiz از تیره Apocynaceae
- .Vallesia glabra (Cav.) Link از تیره Apocynaceae
فرمول منبسط آن توسط Conroy و همکارانش در سال ۱۹۵۹ تعيين و سنتز فرم راسمیک آن توسط Stork و Dolfini انجام گرفته است. آسپیدوس پرمین، به صورت بلوری های سوزنی یا منشوری شکل در الكل ولی به صورت سوزنی شکل در اتر دوپترول به دست می آید. در گرمای ۲۰۸ درجه ذوب می شود. در بنزن، کلروفرم و اتر دوپترول نیز محلول است. از نظر درمانی، اثر نیرو دهنده اعمال تنفسی دارد. برای الكالوئيدها و ترکیبات دیگر گیاه مذکور، اختصاصات و مشخصاتی به شرح زیر در كتب دارویی مختلف ذکر شده است:
آسپیدوس پرماتين (Aspidospermatine) به فرمول C۲۲H۲۸N۲O۲ و به صورت گرد سفید مایل به زرد از گیاه مذکور به دست آمده است. در آب غیر محلول می باشد ولی در الكل و کلروفرم به مقادیر زیاد حل می شود.
آسپید وزامین (Aspidosamine) به فرمول فوق و به صورت گرد متبلور مایل به سفید است. در مجاورت هوا به تدریج زرد و قرمز رنگ می شود. در آب غیر محلول ولی در اتر، الكل و کلروفرم به مقادیر زیاد حل می شود.
كبراكين (Quebrachine) به فرمول C۲۱H۲۶N۲O۲ و به صورت بلوری های سوزنی و بی رنگ می باشد. در مجاورت هوا رنگ مایل به زرد پیدا می کند. به مقدار کم در اتر و الكل سرد ولی به مقادیر زیاد در کلروفرم و الكل جوشان حل می گردد.
کبراکامین به صورت بلوری های سوزنی شکل بی رنگ به دست آمده است و دارای همان واکنش های کبراکین است. از عصاره پوست ساقه Aspidosperma Quebraco – blanco Schlecht، تحت اثر اسید نیتریک، ماده ای به نام اسید استیف نیک (Styphnic Acid) به دست آورده اند. استخراج آن از گیاه مذکور توسط Jablonski, Einbeck و محققین دیگر انجام گرفته است.
اسید استیف نیک به فرمول C۶H۳N۳O۸ و به وزن ملکولی ۲۴۵.۱۱ است. به صورت بلوری های کوچک شش ضلعی در الكل رقیق به دست می آید. دارای طعمی قابض ولی کمی تلخ است. در اسید استیک حل می شود. در خلاء تقریبا بی رنگ است ولی اگر در مجاورت هوا قرار گیرد، رنگ زرد شدید پیدا می کند. به حالت خشک (انیدر) در ۱۷۱ درجه ذوب می گردد ولی درجه ۱۷۹ و ۱۸۰ نیز گزارش شده است. هر یک گرم آن در ۱۵۶ میلی لیتر آب ۱۴ درجه ولی در ۸۸۰ میلی لیتر آب ۶۲ درجه حل می شود. انحلال آن در الكل و اتر به مقادیر نسبتا زیاد صورت می گیرد.
خواص درمانی Aspidosperma quebraco – blanco
پوست درخت Aspidosperma quebraco – blanco در رفع تنگی نفس های منشا آسم و فراخ شدن حباب های ریوی، اثر قاطع دارد ولی اگر منشا آن بیماری های قلبی باشد، بدون تاثير است. پوست آن نیز اثر تب بر و مدر دارد.
صورد دارویی Aspidosperma quebraco – blanco
پوست درخت Aspidosperma quebraco – blanco در مصارف داخلی به صورت گرد و به مقدار ۰.۳۰ تا ۰.۵۰ گرم در روز – عصاره آبی به مقدار ۰.۱۰ تا ۰.۲۰ گرم در روز – عصاره روان به مقدار ۰.۳۰ تا ۰.۵۰ گرم – تنطوره به مقدار ۱ تا ۲ گرم در روز مصرف می شود.
Aspidospermaها که هیچ یک از آن ها در ایران نمی رویند، عموما درختانی با چوب سخت و محکم هستند به طوری که از تنه و شاخه های قطور آن ها برای ساختن ادوات چوبی ارزنده استفاده به عمل می آورند. محل رویش آن ها نیز در برزیل، ونزوئلا و به طور کلی نواحی حاره امریکاست. از نمونه های ارزنده آن ها در صنعت، سه گياه .A vargasii A.DC.، Aspidosperma polyneuron Muell و .A. eburneum Allem را نام می بریم. در بین آن ها نمونه های دارویی دیگر مانند .A excelsum Benth نیز وجود دارد که در نواحی حاره امریکا می روید و پوست آن دارای اثر بادشکن و مقوی معده است.
پوست نمونه دارویی دیگری به نام .Aspidosperma peroba Allem، در آمریکای جنوبی برای درمان تب های مالاریا مصرف می شود. این گیاه چوب زیبا، به رنگ زرد طلایی با تزییناتی از رنگ گلی دارد. دارای الكالوئيدهای متعددی است که غالب آن ها شبيه A. Quebraco – blanco می باشد. اثر تب بر آن مربوط به الكالوئیدی به نام آسپیدوس پر میسین (aspidospermicine) می باشد.
از انواع این گیاهان، مانند .A longepetiolatum Kuhlm، Aspidosperma olivaceum Mill و .A. australis Mill، الكالوئیدی به نام اولیواسین (Olivacine) [گواتام بوئینین (guatambuinine)] توسط Schultz و Humciger در سال ۱۹۵۸ استخراج شد که به فرمول C۱۷H۱۴N و به وزن ملکولی ۲۴۶.۳۰ است.
این الكالوئيد به صورت بلوری های ظریف و سوزنی و زرد رنگ در متانول رقیق ولی به صورت بلوری های منشوری شکل در متانول رقیق نشده به دست می آید. در گرمای ۳۱۷ – ۳۲۵ درجه ذوب می شود. در متانول، استن و کلروفرم محلول است.
