نام علمی: .Artabotrys odoratissimus R. Br
نام انگلیسی: Tail grape, Climbing ylang – ylang
نام آلمانی: Birnentraub
نام ایتالیایی: Ihlang
ارتسیفن اریستاتوس از تیره آنوناسه، گیاهی است چند ساله، بالا رونده، بی کرک، پرشاخه و قلاب دار که برگ هایی بزرگ، ساده، نوک تیز، به طول متوسط ۱۵، به عرض ۴ سانتی متر و گل هایی منفرد یا دوتایی، به رنگ زرد دارد. میوه اش از ۶ – ۱۰ برچه محتوی دانه های کوچک و متعدد تشکیل می یابد. در ایران نمی روید ولی در نواحی جنوبی هند( احتمالا به حالت بومی)، سیلان، جاوه و چین پراکنده است. پرورش آن در مناطق وسیعی از کشور هند معمول است.
خواص درمانی Artabotrys odoratissimus
از گل های Artabotrys odoratissimus جهت رفع استفراغ، ناراحتی های هضمی منشا صفرا که با تلخی دهان و بار زبان همراه است و همچنین برای رفع سر درد، خارش، بیماری های مثانه و باد سرخ استفاده به عمل می آید، استفاده از جوشانده برگ های آن جهت درمان بیماری و با در بعضی نواحی معمول بوده است.
از اعضای هوایی این گیاه نوعی اسانس با بوی مخصوص تهیه می شود که در عطر سازی مصرف دارد. گونه دیگری از آن به نام A. suaveolens BI نیز در کتب دارویی هند وارد گردیده است که در نواحی جنوب غربی اسیا پراکندگی دارد ولی در ایران نمی روید.
از گیاه Artabotrys odoratissimus الكالوئیدی به نام ایزوکوریدین (Isocorydine) آرتابوترین (artabotrine) به دست آماده است. از برگ های آن، دم کرده معطری تهیه می گردد که برای آن در بعضی نواحی اثر شفابخش در درمان بیماری وبا قایل اند. ایزوکوریدین ( آرتابوترین artabotrine، لوته آنین Luteanine)، الكالوئیدی به فرمول C۲۰H۲۳NO۴ و به وزن ملکولی ۳۴۱.۳۹ است. این الکالوئید در اعضای گیاهان زیر وجود دارد و از آن ها استخراج شده است. سنتز کامل آن، توسط Kametani و همکارانش صورت گرفته است.
- غده های .Corydalis tuberosa DC از تیره Fumariaceae
- .Cava (L.) Sch. Kör. و Corydalis از تیره Fumariaceae
- Artabotrys suaveolens Blume از تیره Anonaceae
- .Papaver oreophilum Rupr از تیره Papaveraceae
- Phoebe clemensii Allen از تیره Lauraceae
ایزوکوریدین، به صورت ورقه های کوچک در استن یا اتانول به دست می آید. نقطه ذوب آن در گرمای ۱۵۰ درجه است. در اتر، کلرو فروم، الكل اتیلیک، استن و هیدورکسیدهای قلیائی حل می شود. در بین گیاهان این تیره، برخی انواع متعلق به جنس Anona مانند .A. muricata L و .A reticulata L که در نواحی حاره می رویند، میوه گوشت دار و خوراکی دارند. ضمنا نوع اول، بزرگ تر از سایر انواع است.