نخل هندی که در کتب طب سنتی از آن به نام فوفل نام برده شده است، درختی است از تیره ی نخل ها (شبیه به نخل) که در مناطق گرم آسیا، هندوستان، جزایر سند و جاوه می روید، با قامتی تقریبا بلند، که ارتفاع آن به ۲۵ متر می رسد.
نام فارسی : نخل هندی
تیره : نخل Piperaceae
نام انگلیسی :Areca
نام علمی : Areca catechu Linn
نام های دیگر: فوفل، پوپل، بوبل و تفاله.
خصوصیات گیاه
برگهای آن شانه ای شکل که در انتهای تنه در بالای آن به شکل تاجی برافراشته، قرار دارند. این درخت مانند خرما دوپایه و میوه اش سفت است که قسمت میانه آن دارای الیاف سلولزی است، ولی میوه آن دارای پوستی نازک است.
گلهای نر تقریبا به رنگ زرد و طول آن در حدود ۵ میلی متر است. گل های ماده در قاعده ی شاخه قرار دارد. میوه هایی تخم مرغی شکل، صاف، تقریبا نارنجی و یا قرمز کم رنگ دارد. به هنگام رسیدن اندازهی آن حدودا ۴ تا ۶ سانتی متر است.
میوهی فوفل در ابعاد یک تخم مرغ است، هنگامی که نارس است، رنگ پوست خارجی آن سفید، ولی پس از رسیدن، رنگ آن زرد نارنجی می شود.
در داخل میوهی فوفل یک عدد دانه ی بیضی شکل که در ازای آن در حدود ۲ سانتی متر است قرار دارد که رنگ غشای نازک آن قهوه ای است. طعم دانه تلخ، قابض و بویی شبیه بوی پنیر دارد.
چوب این درخت را در نجاری برای کارهای ظریف به کار می برند و از الياف پوست آن در نساجی الیاف استفاده می شود.
جوانه انتهایی تنهی آن را به نام کلم فوفل (چون مانند پنیر نرم است) به مصرف تغذیه می رسانند.
قسمت های مورد استفاده:
تقریبا قسمت اعظم اعضای درخت فوفل از جمله دانه، پوست دانه، شاخه های جوان، جوانه ها، برگها و تا حدودی ریشه ی درخت فوفل در طب سنتی مصارف دارویی دارند.
ترکیبات شیمیایی:
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه فوفل، مواد ایزو گووسین، کولین، آلكالوئیدهای آرکائین، آرکائیدین ، آر کولین و گوواسین وجود دارد.
در میوهی آن آلفا-کاتچین و در دانه ی آن آرکودین و آرکاتین یافت میشود.
نحوه کاشت و تکثیر
بهترین روش تکثیر این گیاه جداکردن پاجوش های آن و کاشتن آنها است.
طرز استفاده و مقدار مصرف:
دانهی فوفل را باید قبل از خوردن آماده کرد. برای این کار دانهی خام آن را گرفته در آب جوش میدهند و کمی می کوبند که پهن شود، آن را بریده به دو قسمت می کنند، سپس در شیر گاو می جوشانند و پس از آن در کادهندی می گذارند و پس از بیرون آوردن آن را خشک می کنند و خوب میمالند تا براق شود.
این دانه آماده خوردن است و برای جویدن در دهان مصرف می شود. مصرف این گیاه باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام گیرد.
برای تنقیه؛ در حدود ۴۰ عدد دانهی فوفل را در ۳۰۰ سانتی متر مکعب آب به مدت ۳۰ دقیقه بجوشانید تا مقدار آن به ۱۲۰ سانتی متر مکعب برسد، سپس آن را خنک کنید و قبل از صبحانه ناشتا تنقیه کنید.
تاثیر قابل ملاحظه ای در کشتن و خروج انگلها دارد. مقدار لازم برای تنقیه ۳۰ گرم آرد دانه ی فوفل است.
به صورت تنقیه میتوان از آن استفاده کرد. برای تنقیه، حدود ۴۰ عدد دانهی فوفل را در ۳۰۰ سانتی متر مکعب آب به مدت ۳۰ دقیقه بجوشانید تا مقدار آن به ۱۲۰ سانتی متر مکعب برسد. سپس آن را خنک و قبل از صبحانه، تنقیه کنید.
دم کرده: سه نوبت در روز، در هر نوبت ۵ عدد میوه فوفل را نیمکوب و در یک قوری آب جوش دم کنید پس از ۱۵ دقیقه آن را صاف و میل کنید.
فوفل باید کاملا رسيده مصرف شود.
مقدار خوراک آن به طور معمول تا ۴ گرم در روز است.
خواص درمانی و طبیعت نخل هندی
طبیعت آن سرد و خشک است. خواص دارویی نخل هندی یا فوفل (میوه درخت) به طور خلاصه عبارتند از: ضد انگل (بهترین زمان استفاده، هنگامی است دارو جواب نمی دهد و یا دسترسی ندارید).
کنده شدن سر انگل کرم نواری از رودهی کولون، مقوی و کمک به دستگاه گوارش، قابض، ضد مالاریا و تبهای نوبهای، پاک کنندهی عفونت، جمع کردن مردمک.
ضد سرفه و قاعده آور، افزایش ترشح بزاق، از ترکیبات قرص های ضد اسهال، درمان استسقا (آب آوردن شکلم)، نزلههای برونشیتی، درمان ناراحتیهای مختل کننده ی سیستم ترشح ادرار.
آفتاب زدگی، بیماری بری بری، ضد عفونی کننده برای گلودرد، حنجره و لوله های برونشی، دیفتری و کرم کش برای اطفال.
جوانه های خام فوفل را به عنوام کرم کش برای اطفال تجویز می کنند.
درد پهلو را برطرف می کند و مقوی معده است. همچنین اسهال را بند می آورد و عرق بدن را کاهش می دهد.
اگر ۸ گرم از دانه ی نوع سرخ رنگ آن خورده شود مسهلی خوب، مدر و قاعده آور است.
جویدن فوفل برای خوشبویی دهان و تسکین حرارت دهان و تقویت لثه و دندان ها مفید است. مزمزهی دم کردهی آن نیز این خواص را دارد.
دانه فوفل مقوی و به هضم غذا کمک می کند. به شکل تنقيه ضد انگل خصوصا برای کندن سر کرم نواری از روده کولون.
فوفل ضد مالاریا و تبهای نوبه ای است و نیز ضد سرفه است.
برای رفع جوش های دهان که در اثر گرمی باشد، دم کردهی این گیاه مزمزه شود.
مزمزه کردن دم کردهی آن باعث تقویت لثه و جلوگیری از خونریزی آن می شود.
برای یبوست ۸ گرم از دانه سرخ رنگ این گیاه به صورت پودر میل شود.
عوارض جانبی، موارد احتیاط و منع مصرف:
مصرف این گیاه باید تحت نظر پزشک باشد. مصرف فوفل برای سینه و صدا مضر است، بهتر است همراه کتیرا میل شود.
اشخاصی که سنگ کلیه و مثانه دارند از خوردن این گیاه خودداری کنند. اعتیاد آور و باعث افزایش احتمال سرطان های دهان است. مصرف در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
اگر دانه ی نارس آن خورده شود، باعث سرگیجه و خفقان میشود و در این قبیل موارد باید آب سرد خورد و از راه دهان در گوشها هوا دمید.
سابقه ی تاریخی
جویدن مخلوط میوه و برگ فوفل سنتی تاریخی است که در بسیاری از کشورهای آسیایی و اقیانوس قدمت دارد.
از حدود ۱۵۰۰ سال قبل در چین به عنوان داروی ضد انگل استفاده میشده است. شواهد باستان شناسی از تایلند، اندونزی و فیلیپین نشان میدهد که از ۴۰۰۰ سال قبل یا بیشتر استفاده می شده است.
در هند قدمت جویدن فوفل به قبل از دورهی ودایی به امپراتوری هاراپان برمی گردد.
سوابق متعددی در گونه های وحشی آن در مالزی، فیلیپین، هند، سریلانکا، تایلند و در جزایر سوماترا اندونزی پیدا کرده اند.