آناغالس
نامهای دیگر : آناغالس دشتی – عين الجمل – زغليله
مشخصات: گیاهی است از خانواده ی Primulaceae، یک ساله با ارتفاع کمتر از یک وجب و گسترده روی زمین. ساقه ی آن با مقطع چهارگوش و برگهای متقابل و بدون دمبرگ، بیضی یا دایره ای نوک تیز و گلهای آن قرمز با دم گل بلند است. میوهی کپسولی شکوفا دارد که از طرف سر آن باز و شکفته میشود و دانههای ریزی در داخل آن قرار دارد که در ابعاد دانهی خشخاش میباشد. طعم دانهها بسیار تند و تلخ است. این گیاه دو نوع است: ۱- آناغالس با گل قرمز. ۲- آناغالس با گل آبی و لاجوردی.
آناغالس با گلهای قرمز؛ در تمام هند به صورت یک گیاه هرز خودرو میروید. در ایران نیز در آذربایجان مناطق تبریز، دیزه، سیامک. در شمال ایران مناطق گرگان، بندرگز، مازندران، گیلان، محمود آباد، درهی هراز، جنوب آستارا، سفیدرود، جنوب رشت و لاهیجان. در بلوچستان در گشت، چاه بهار و بشاگرد. منطقهی البرز و دماوند. در نواحی غرب، قزوین، بروجرد و تفرش. کرمانشاه و کرند، اراک در کوه رزوند. خوزستان در اهواز، دزفول، شوشتر. در کرمان بين بم و جيرفت. در فارس در دالکی، بوشهر و جزیزه ی قشم و همچنین در خراسان میروید.
آناغالس با گلهای آبی و لاجوردی؛ در ایران مناطق جنوب غرب در دالکی، کازرون و خرابههای شوش بوشهر، آبادان و مسجد سلیمان در شمال غرب در تبریز در بلوچستان، مکران و در دامنههای البرز و اطراف تهران دیده میشود.
طبیعت: طبیعت این گیاه گرم و خشک است.
ترکیب شیمیایی: دو ساپونین گلوکزیدی و آنزیم.
خواص درمانی آناغالس
- دو تا پنج گرم از آن را دم کرده، آب آن را صاف کنید و بنوشید. خشک کننده و باز کنندهی انسداد و گرفتگی مجاری عروق میباشد.
- دو تا پنج گرم از نوع گل قرمز آن را دم کرده و آب آن را بنوشید. به عنوان ضد سم در درمان مارگزیدگی، یرقان، ناراحتیهای مغزی، هاری و بیماری ترس از آب، صرع، استسقاء جرام و مالیخولیا مؤثر میباشد.
- آب گیاه تازه را گرفته، با عسل مخلوط نموده و در چشم بکشید. برای ضعف بینایی و زخمهای چشم و سایر ناراحتیهای پوستی اطراف چشم نافع است.
- ضماد کوبیدهی آناغالس برای بیرون آوردن خار و تیغ از اعضای بدن و جلوگیری از توسعهی زخمهای چرکین و بد و دفع باد سرخ و التيام جراحتها مفید است.
- قرقرهی با آب برگ و میوه ی آن برای رفع ناراحتیهای مغزی و پاک کردن سر از بلغم و تسکین درد دندادن مفید است.