محلول های دارویی یا سولوته ها (Solutes)، عموما از انحلال ساده (Solution) یک یا چند ماده دارویی، بدون مداخله گرما و یا تحت اثر آن به دست می آیند. حلالی که در تهیه آن ها به کار می رود، غالبا آب و یا ممکن است الكل، مخلوط الكل و گلیسرین و یا مایعات دیگر باشد.
محلول های دارویی را می توان بر حسب نوع حلال، به انواع الكلی، آبی، روغنی و غیره تقسیم نمود و با این تقسیم بندی را بر حسب نوع مصرف، از اینکه تزریقی، خوراکی، تقطیر در گوش و بینی و یا مالیدنی باشند در آن ها انجام داد.
در کدکس، محلول های تزریقی آبی با روغنی، با سوسپانسیون ها ولی فراورده های تزریقی منشا غدد داخلی و اورمون ها، تحت نام فراورده های تزریقی آورده شده است.
محلول های دارویی تزریقی (Solute sinjectables) را به سه دسته زیر تقسیم می نمایند :
- محلول های تزریقی به حجم های کم تا ۲۰ میلی لیتر که باید عموما استریل شده باشند.
- محلول های تزریقی به حجم های زیادتر از ۲۰ میلی لیتر که باید استریل شده و آپیروژن (Apyrogene) باشند.
- محلول های مخصوص و فراورده هایی که به مصارف تغذیه، ضد عفونی کردن و درمان موضعی می رسند و روش تهیه آن ها مانند محلول های تزریقی است.
محلول دارویی اسید بوریک (Eau borique)
اسید بوریک متبلور | ۳ گرم |
آبمقطر جوشان | ۹۷ گرم |
اسید بوریک را در آب جوشان حل کرده و پس از آن که سرد شد، صاف می نمایند. محلول دارویی حاصل برای شستشوی چشم مصرف دارد.
محلول تزریقی گلوکز ایزوتوینک
گلوكزافی سینال انیدر | ۵۰ گرم |
آبمقطر | به مقدار کافی تا ۱۰۰۰ میلی لیتر |
پس از حل کردن گلوكز در آب مقطر، آن را در اتوکلاو به مدت ۲۰ دقیقه در گرمای ۱۱۰ درجه استریل می نمایند. محلول دارویی حاصل، اثر زیاد کننده حجم دفع ادرار را دارد به علاوه غذای انرژی زا برای بیماران است. تزریق آن از راه درون وریدی، به مقدار یک لیتر در روز و از راه جلدی به مقدار ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر در روز می باشد. جذب آن با روش اخیر به تأنی صورت می گیرد.